سنجش میزان آمادگی فناوری های نرم در دانشگاه های کشور برای تحقق نظام یادگیری الکترونیکی

مسئله و هدف: برخلاف تصور رایجی که فناوری را تنها محدود به افزار و تجهیزات فیزیکی (فناوری سخت) می داند، جنبه ای از فناوری تحت عنوان فناوری های نرم وجود دارد که به عوامل انسانی، فرهنگی، حقوقی و سیاستی مربوط است. تاکید بر جنبه سخت فناوری در نظام های آموزشی، گستره کاربرد فناوری را در تامین نیازهای یادگیری جوامع محدود می سازد. این مقاله آمادگی یادگیری الکترونیکی در دانشگاه های کشور را از منظر جنبه های نرم فناوری موردتوجه قرار می دهد. روش شناسی: بر این اساس، با بهره گیری از مطالعات اسنادی و نظر خبرگان، ابعاد ارزیابی آمادگی نرم تعیین و وزن هر یک از آن ها محاسبه شده است و سپس بر اساس مدل حاصل، میزان آمادگی فناوری نرم در تعدادی از دانشگاه های کشور، شامل: دانشگاه های ارومیه، بیرجند، تربیت مدرس، حکیم سبزواری، رازی کرمانشاه، زنجان، سیستان و بلوچستان، شهید باهنر کرمان، علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، کردستان، محقق اردبیلی و یزد، بررسی شده تا تصویری از وضعیت آمادگی در دانشگاه های کشور را نشان دهد. یافته ها: نتایج حاصل نشان می دهد که بعد «قوانین و مقررات» از بالاترین اهمیت نسبی برخوردار است درحالی که سطح آمادگی آن در میان دانشگاه های منتخب ضعیف برآوردشده­است. در بعد «فرهنگ» سطح آمادگی حدود «متوسط» و در سایر ابعاد، سطح آمادگی «پایین تر از سطح متوسط» و «ضعیف» است. بدین ترتیب میزان آمادگی کلی دانشگاه های کشور در ابعاد مختلف فناوری نرم «ضعیف» ارزیابی می شود که علت آن کسب امتیاز بسیار پایین در سه بعد «قوانین و مقررات»، «مالی» و «استاندارد» در سنجش آمادگی فناوری­های نرم دانشگاه های منتخب است. نتیجه گیری: بر اساس تحلیل های این مقاله، موضوعاتی اعم بر «اولویت دهی سیاستی به یادگیری الکترونیکی»، «تامین و تخصیص بودجه موردنیاز»، «توسعه استانداردهای محتوایی»، «تدوین مقررات و آیین نامه های پشتیبان»، «طراحی نظام ارزیابی و نظارت»؛ و «افزایش آگاهی ذی نفعان» می باید در سیاست گذاری های نظام آموزش عالی الکترونیکی کشور موردتوجه جدی قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

E-learning ، E-Readiness Assessment ، Soft Technology ، Iranian Universities ، یادگیری الکترونیکی ، ارزیابی آمادگی الکترونیکی ، فناوری نرم ، دانشگاه های ایران.