آشارسازی روند دمای سالانه ی شهر ایلام

بررسی های محققان نشان داده است که میانگین عمومی دمای سطح زمین طی فرن بیستم به میزان ±۰/۲ ۰/۶ کلوین افزایش یافتهاست. هدف از این پژوهش آشکارسازی روند سالانه ی دمای ایستگاه ابلام است. هرچند شناخت رفتار دما و آشکارسازی روند آن، موردمطالعه بسیاری از محققین در خارج و داخل ایران زمین بوده است. اغلب روش های به کار برده شده در این پژوهش, به صورت توامان برایآشکارسازی روند متغیر اقلیمی دماء مورد توجه اقلیم شناسان نبوده است. در این راستا از شگردهای ترسیمی و کمی- تحلیلی بهآشکارسازی روند عمومی میانگین دمای سالانه ی شهر ابلام از سال ۱۹۸۷ تا ۲۰۱۶ پرداخته شد. نتایج نمودار پراکنش نگار و روند خطینشان داد که که رابطه دو متغیر زمان با دما معکوس است؛ بعنی با گذشت زمان. دمای ایلام کاهش یافته است و از طرفی این نقاط درامتداد یک مستطیل فراخ تر قرار گرفته اند. در نتیجه این ارتباط معکوس. ضعیف استنباط شد. با به کارگیری میانگین های متحرک و موزونبا مرتبه های مختلف، رفتار منظم سری آشکار شد. آزمون های پارامتری به کارگرفته شده به منظور آشکارسازی روند خطی شامل آزمونخودهمبستگی مرتبه اول برای مشاهدات نرمال و آزمون ضریب همبستگی پیرسون بود که نتیجه مشترک این دو آزمون حاکی از عدموجود روند در مشاهدات سری زمانی میانگین سالانه دمای ایلام بود. آزمون های نایارامتری به کارگرفته شده برای آشکارسازی روند خطینیز آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن و آزمون همبستگی رتبه ای مان- کندال را شامل بود. نتایج این آزمون ها نیز نشان داد سری زمانیمیانگین سالانه دمای ابلام فاقد روند معنی داری است و در پایان با استفاده از روش ترسیمی آزمون ناپارامتری من کندال به طریق شهودینمایان شد که روند تغییرات زمانی میانگین دمای سالانه ایلام علی رغم نشان دادن روند کاهشی، معنی دار نیست.

کلیدواژه ها:

آشکارسازی روند ، روش های ترسیمی و کمی- تحلیلی ، آزمون های پارامتری و ناپارامتری ، آزمون همبستگی رتبه ای اسپیرمن ، آزمون همبستگی رتبه ای مان- کندال