بررسی پارامترهای ژنتیکی عملکرد و خصوصیات زراعی در ارقام هیبرید داخلی و خارجی متداول کدوی مسمایی در منطقه اصفهان

این مطالعه با هدف بررسی پارامترهای ژنتیکی در ده رقم هیبرید کدو مسمایی شامل هفت رقم هیبرید خارجی (F۱ شیراز، F۱ خلیج، F۱ ثمر، F۱ رهام، F۱ دافنه، F۱ اسماء و F۱ اوتو) و سه رقم هیبرید داخلی (F۱ پرونش، F۱ BL و F۱ CL) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با ۳ تکرار در محل های ایستگاه تحقیقاتی بررسی آفات و ایستگاه تحقیقاتی شهید فزوه اصفهان در کشت تابستانه سال زراعی ۱۳۹۹- ۱۳۹۸ اجرا شد. کشت در دو مزرعه در یک تاریخ حداکثر با فاصله یک روز صورت گرفت. عملیات آماده سازی بستر انجام و بذرها در اواسط خردادماه در زمین اصلی کشت شدند. نتایج نشان داد، بیشترین میانگین تعداد میوه در بوته در ژنوتیپ های CL و شیراز و بالاترین عملکرد در بوته در چهار برداشت، در ژنوتیپ پرونش مشاهده شد. ژنوتیپ های رهام و اوتو کمترین مجموع عملکرد هر بوته را نشان دادند. ژنوتیپ BL بیشترین میانگین قطر میوه در چهار برداشت و بیشترین وزن میوه نمونه بذری را نشان داد. بیشترین وزن بذر تر در ژنوتیپ های شیراز و اسماء و بیشترین نسبت وزن بذر به میوه در ژنوتیپ ثمر حاصل شد. ژنوتیپ های BL، اسما و شیراز بیشترین وزن بذر خشک را نشان دادند. بیشترین طول بذر و بیشترین وزن ۱۰۰ عدد بذر خشک در ژنوتیپ های پرونش و BL مشاهده شدند. بین برخی از صفات نیز همبستگی مثبت و معنی داری مشاهده شد. در بین ژنوتیپ های مورد بررسی ژنوتیپ پرونش و BL در اکثر صفات برتری معنی داری را نسبت به سایر ژنوتیپ ها نشان دادند. همچنین ژنوتیپ شیراز در برخی از صفات بذر دارای برتری معنی داری در مقایسه با دیگر ژنوتیپ ها بود. مطالعات تنوع ژنتیکی در گیاه کدو مسمایی در جهت ارزیابی، جمع آوری و کاربرد ژرم-پلاسم این گیاه طی برنامه های اصلاحی آتی می تواند مفید واقع شود. بر طبق نتایج، ژنوتیپ های مختلف گیاه کدو مسمایی از نظر صفات مختلف با یکدیگر تفاوت بارزی داشتند که می توانند به منزله بخشی از خزانه ژنی این گیاه در نظر گرفته شوند.

کلیدواژه ها:

Breeding ، Genetic diversity ، Fruit diameter ، Seed length ، Trait correlation ، اصلاح ، تنوع ژنتیکی ، قطر میوه ، طول بذر ، همبستگی صفات