توسعه مدل برنامه ریزی چندهدفه فازی در مدیریت آب کشاورزی نواحی خارج از شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود با تعیین بارش موثر

در این مطالعه مدل برنامه ریزی چندهدفه فازی برای تخصیص بهینه آب آبیاری و کاربری زمین تحت عدم قطعیت چندگانه پیشنهاد شد. در مدل توسعه یافته در این مطالعه، تاثیر میزان بارندگی موثر در تعیین نیاز آبیاری محصولات تحت کشت و همچنین محدودیت منابع آب سطحی و زیرزمینی در محدوده مطالعاتی تالش، خارج از شبکه آبیاری و زهکشی سفیدرود، در نظر گرفته شد. محدوده مطالعاتی تالش به سه ناحیه آبیاری آستارا، تالش و رضوانشهر تقسیم شد. نتایج مدل بهینه در α-cut های مختلف (صفر، ۲/۰، ۴/۰، ۶/۰، ۸/۰ و ۱) مورد بررسی قرار گرفت. مقادیر تخصیص یافته آب سطحی و زیرزمینی نشان داد که بیشترین مقادیر کمبودها در ماه های خرداد و تیر و در ناحیه تالش به وقوع می پیوندد، به طوری که در حد بالا و پایین α-cut=۰.۸ به ترتیب ۷/۱ و ۷/۲ برابر ناحیه آستارا و ۲/۱ و ۸/۱ برابر ناحیه رضوانشهر است. همچنین، نسبت مصرف آب زیرزمینی در سه ناحیه آستارا، تالش و رضوانشهر به ترتیب ۴/۱۳، ۱/۵۸ و ۵/۲۸ درصد در حالت بهینه است و در اکثر ماه های خشک سال ۱۰۰ درصد آب زیرزمینی مجاز مصرف می شود که با توجه به عدم دسترسی بسیاری از کشاورزان منطقه به منابع آب سطحی باید به دنبال روش هایی برای دسترسی بیشتر کشاورزان به آب سطحی بود. بنابراین نتایج این مطالعه می تواند هشداری برای مسئولان و برنامه ریزان منطقه باشد که در برنامه ریزی های آینده برای انتخاب بهترین تصمیم در مورد استفاده از نوع منبع آب آبیاری این مسئله را در نظر بگیرند.

کلیدواژه ها:

بهینه سازی ، آب سطحی ، آب زیرزمینی ، نیاز آبیاری