بررسی و ردیابی پولوم آلودگی ناشی از حوضچه شیرابه در مدفن زباله همدان با استفاده از توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی و سونداژ الکتریکی قائم

محل دفن زباله اصطلاحا  مدفن زباله یا پسماند نامیده می­شود که یکی از روش­های دفع استاندارد زباله محسوب می­گردد. تجمع شیرابه در مدفن زباله می­تواند از طریق نفوذ در آبخوان بر منابع آب­های زیرزمینی پایین­دست تاثیرات منفی بگذارد. در این مطالعه سعی گردید با استفاده از فناوری مقاومت ویژه الکتریکی با دو روش سونداژ الکتریکی قائم و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی به ترتیب پتانسیل نفوذ شیرابه و پولوم آلودگی ناشی از حوضچه شیرابه در داخل و بیرون مدفن زباله مورد بررسی قرار گیرد. به این منظور، در فاصله ۶۰ و ۵۸۰ متری از حوضچه شیرابه اقدام به برداشت داده­های سونداژ الکتریکی قائم با طول فرستنده ۲۰۰ متر و توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی به طول ۱۲۰ متر و فواصل الکترودی ۲ متری گردید. بررسی داده­های ژئوتکنیکی و سونداژ الکتریکی قائم منطقه مورد مطالعه نشان­دهنده وجود لایه نفوذناپذیر با تناوبی از لایه­های رسی-مادستونی و آهکی-مارنی است که در اعماق حدود ۱۵-۱۰ متری درصد رس بیشتر می­شود. بررسی داده­های توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی در پروفیل شماره ۱ نشان می­دهد در فاصله ۳۲ تا ۷۶ متری از ابتدای پروفیل منطقه­ای با مقاومت الکتریکی پایین تا عمق حدود ۹ متری وجود دارد که نشان­دهنده ناحیه نفوذ شیرابه است ولی در بخش­های دیگر پروفیل نفوذ عمقی شیرابه به دلیل لایه نفوذناپذیر مادستونی و سیلت­استونی دیده نمی­شود. این در حالی است که در پروفیل شماره ۲ وجود لایه نفوذناپذیر مانع از انتقال شیرابه به پایین­دست و اعماق پایین­تر شده است که این امر نشان­دهنده انتخاب مناسب محل دفن پسماند است. بنابراین برخلاف آنچه که در برداشت­های تک­بعدی دیده می­شود منطقه مورد مطالعه در حالت دوبعدی از نظر نفوذپذیری به شیرابه همگن نیست ولی وجود لایه نفوذناپذیر مانع از انتقال عمقی شیرابه به آبخوان شده است.

کلیدواژه ها:

مدفن زباله ، توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی ، سونداژ الکتریکی قائم ، شیرابه