مطالعه مردمشناختی مراسم عاشورا در شهر اردبیل

آیین‎های سوگواری ماه محرم در شهر اردبیل پدیده مذهبی ساده ای نیست، بلکه چنان کیفیتی را داراست که خصایص یک نمود زنده و فعال فرهنگی و اجتماعی را آشکار می‎سازد. هدف این مقاله درک و توصیف دقیق مراسم عاشورا در جامعه اردبیل به عنوان میراثی فرهنگی در زمان کنونی و تحلیل مردمشناختیکارکردهای اجتماعی این مراسم در جامعه مورد بررسی است. مقاله حاضر می‎کوشد با تکیه به روش مردم‎نگاری، توصیفی جامع، عینی و بدون استنتاج ارزشی از سنن و رسوم عزاداری حسینی در اردبیل ارائه دهد و بر مبنای نظریات امیل دورکیم و کلیفورد گیرتز کارکردهای این مراسم را در حیات اجتماعی و فرهنگی مردم بررسی کند. یافته‎های تحقیق در دو دسته کلی «ترتیب و کیفیت برگزاری مراسم عزاداری» و «علائم و نشانه‎ها در مراسم عزاداری» موضوع‎بندی شده‎اند. نتیجه کلی آن است که افراد با شرکت در مراسم عاشورا، هویت جمعی و تشخص اجتماعی می‎یابند و فردیت آن‎ها در خدمت «وجدان ‎جمعی» قرار می‎گیرد. علائم و نمادهای به کاررفته در مراسم عزاداری که ماخوذ از نظام فرهنگی جامعه مورد بررسی است، تعلق عزاداران به یک جمع مشخص را نشان می‎دهد.

کلیدواژه ها:

تحلیل مردمشناختی ، مردمنگاری ، مراسم عاشورا ، شهر اردبیل