اارزیابی بارش و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع در شرایط اقلیم فعلی و تغییر اقلیم آینده تحت پروژه CORDEX در نواحی عمده تولید محصولات دیم استان کردستان

با توجه به گزارشهای  متعدد مبنی بر روند گرم شدن کره زمین و نوسانات بارش، بررسی تغییرات اقلیمی به منظور سازگاری با این پدیده به­ویژه در مناطق نیمه­خشک دیم کشور ضروری به نظر می رسد. هدف از این مطالعه بررسی روند تغییرات اقلیمی فعلی و پیش نگری مدل های اقلیمیCMIP۵  تحت پروژهCORDEX  در مناطق دیم خیز استان کردستان می باشد. در این مطالعه، ایستگاه های سنندج، قروه و زرینه به عنوان نزدیک ترین ایستگاه های هواشناسی سینوپتیک به ایستگاه های تحقیقاتی معرف کشاورزی دیم استان کردستان انتخاب شدند. داده های اقلیمی ریزمقیاس­نمایی شده پروژه CORDEX ابتدا مورد پس­پردازش قرار گرفتند. با توجه به اینکه دوره آینده این پروژه از سال ۲۰۰۶ شروع و تا سال ۲۱۰۰ ادامه دارد، داده ها به چهار دوره ی زمانی تقسیم بندی شدند. داده های اقلیمی پیش نگری شده با داده های مشاهداتی دوره زمانی ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۷ مقایسه شدند، سپس پیش نگری مدل های اقلیمی در دوره های زمانی مختلف آینده مورد بررسی قرار گرفتند. روند تغییرات اقلیمی فعلی با استفاده از آزمون من -کندال و تخمین گر شیب سن نشان دهنده کاهش بارش و افزایش دما و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع می باشد. مقایسه دوره ۲۰۱۷-۲۰۰۶ نشان دهنده دقت بالای تخمین دما و تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع و دقت کم بارش می باشد. همچنین طبق پیش نگری مدل های اقلیمی در پایان قرن ۲۱ نسبت به دوره پایه ۲۰۰۵-۱۹۹۰ افزایش دما و تبخیر-تعرق پتانسیل در تمامی مدل های اقلیمی همه ایستگاه ها و نوسانات در بارش اتفاق خواهد افتاد. در حالی که در سنندج کاهش بارش مورد انتظار است، بارش های بیشتری در قروه و زرینه رخ خواهد داد.

کلیدواژه ها:

تغییر اقلیم ، CORDEX ، بارش ، تبخیر-تعرق پتانسیل گیاه مرجع ، کردستان