واکاوی تاریخی خاستگاه دانش کلام سیاسی در گفتمان علوی
سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 120
فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_PRIW-12-2_003
تاریخ نمایه سازی: 8 خرداد 1402
چکیده مقاله:
هدف مقاله حاضر از بررسی خاستگاه دانش کلام سیاسی در اسلام آن است که در یک مطالعه تاریخی، زمان پیدایش این دانش را مشخص سازد؛ و با سنجش اعتبار دیدگاه محققان معاصر، به اختلاف نظر بین آنان در این خصوص خاتمه دهد. با توجه به هدف این پژوهش، این نوشتار در ردیف تحقیقات بنیادی قرار میگیرد که در پی پروراندن نظریه ریشهدار بودن دانش کلام سیاسی است.
روش مطالعه در این مقاله، استنادی تحلیلی و تحلیلی استنادی است. ارزش این روش در این است که برای رسیدن به پاسخی منطقی، نخست کوشیدهایم به گزارههای مصادر تاریخی و حدیثی استناد نماییم و سپس از آنها تحلیلی مناسب ارائه کنیم. همانگونه که در بعضی موارد برای اثبات درستی تحلیلهای ارائه شده، سعی بر آن نمودهایم که این تحلیلها را نیز با ارجاع دادن به شواهد تاریخی و حدیثی مستند گردانیم. در عین حال همت بر آن گماشتهایم که به تناسب سخن از تحلیلهای اندیشمندان معاصر در این زمینه نیز غفلت نورزیم. بنابراین ابزار جمعآوری اطلاعات از یکسو مصادر و منابع کتابخانهای و از سوی دیگر مطالعات و مقالات الکترونیکی است.
این پژوهش با محوریت پاسخگویی به سه سوال ذیل سامان یافته است:
- دانش کلام سیاسی، در چه دورهای از تاریخ علم کلام اسلامی و اندیشه سیاسی طرح و پیریزی شد؟
- این علم، پیرامون کدام مسئله کلامی که در عین حال موضوعیت سیاسی و اجتماعی داشت شکل گرفت؟
- نخستین چهره اسلامی که توفیق پیریزی دانش کلام سیاسی را یافت کیست؟
یافتههای این تحقیق موید این فرضیه است که خاستگاه دانش کلام سیاسی به رخداد سقیفه و مسئله جانشینی رسول خدا(ص) باز میگردد؛ و امیرالمومنین(ع) نخستین چهره اسلامی است که این دانش را پیریزی نمود. بنابراین کفه ترازو به نفع آن دسته از محققانی که قائل به ریشهدار بودن کلام سیاسی هستند سنگینی میکند؛ و بر اساس روایات ثبت شده در مصادر، عصر تکون و پیدایش کلام سیاسی به زمان وفات حضرت رسول(ص) باز میگردد.
کلیدواژه ها:
Amir al-Mo'menin ، Origin ، Political Theology ، Imamate ، Ruler ، امیرالمومنین(ع) ، خاستگاه ، کلام سیاسی ، امامت ، حاکم.
نویسندگان
وجیهه میری
PostDoct Researcher, University of Isfahan،isfahan،iran(responsible Author)
اصغر منتظرالقائم
Professor of the Department of History, University of Isfahan،isfahan،iran.
مراجع و منابع این مقاله:
لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :