ادبیات و تاریخچه ادبیات فارسی

ادبیات را «آیینه فرهنگ و تمدن یک ملت» معرفی می کنند؛ زیرا تمام وجوه مدنیت ملتها معمولا در آثار مکتوب و خلاق آن جلوه گر می شود. در واقع ادبیات ملی یک قوم به ویژه در اقوام کهنسال در کنار سنتهای هنری و فنی بازمانده از روزگاران پیشین، مجموعه فرهنگ و تمدن آن قوم را تشکیل می دهد. وقتی ما ادبیات یک ملت کهنسال را می خوانیم، خود به خود با فرهنگ و پیشینه تمدنی آن ملت نیز آشنا می شویم. عکس این هم صادق است؛ هرگاه بخواهیم ملتی را با مجموعه تمدن و فرهنگ آن بشناسیم، ادبیات آن ملت به عنوان یکی از منابع خوب و کارآمد در کنار دیگر آثار و منابع می تواند به ما کمک کند. از این رو ایران شناسانی که بخواهند تاریخ و فرهنگ ایران را خوب بشناسند، از شناختن ادبیات فارسی که آیینه این تمدن است، ناگزیر خواهند بود. به عبارت بهتر ایران شناسانی در کار خود موفق هستند که ایران را از دریچه ادبیات آن بشناسند.حقیقت این است که در روزگار ما ادبیات مفهوم خاص تر و تعریف ویژه تری پیدا کرده که بر اساس آن، آثار ادبی از دیگر آثار مکتوب متمایز شده است؛ زیرا امروزه قلمرو ادبیات را به نوشته های خلاق یعنی شعر و نثرهای داستانی، نمایشی و نوشته های ذوقی منحصر می کنند، گذشته از آن، بخشی از ادبیات را هم ادبیات شفاهی یک ملت تشکیل می دهد که می تواند نوشته یا نانوشته باشد. اما در گذشته واژه «ادبیات» در ایران بیشتر بر ادبیات رسمی اطلاق شده و در یک دایره وسیعتر تمام آثار مکتوب را اعم از سنگ نبشته ها و آثار علمی، دینی، تاریخی، اخلاقی و هنری در بر می گرفته است.

کلیدواژه ها:

ادبیات ، تاریخچه ، واژه ، آثار ، زبان.