رویکردی جدید از فضولی و تطبیق آن بر مواد قانون مدنی

سال انتشار: 1402
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 187

فایل این مقاله در 29 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_ILRJ-24-1_004

تاریخ نمایه سازی: 24 خرداد 1402

چکیده مقاله:

فقه امامیه پایه های اصلی قانون مدنی را تشکیل داده است؛ بر اساس همین وابستگی دیدگاه های اساسی و کلان قانون مدنی و به تبع آن بعضی از نظرات حقوقدانان بر گرفته از آرای فقهی می باشد. یکی از این آراء تعریفی است که از معاملات فضولی ارائه شده است. فقهای امامیه هر معامله ای که در آن شخص فضول اموال مالک را مورد معامله قرار داده باشد، معامله فضولی دانسته و از جانب مالک قابل تنفیذ می دانند. همین دیدگاه نیز در قانون مدنی امری مسلم و غیر قابل انکار دانسته شده است و به تبع آن حقوقدانان نیز به این تعریف از فضولی اذعان داشته اند. اما با بررسی که ما در روایات و عرف داشتیم به این نتیجه رسیدیم که فضولی تنها در شرایطی قابل تنفیذ خواهد بود که فضول امکان برقراری ارتباط با مالک برای کسب اذن را نداشته باشد، در این صورت اگر با حسن نیت اقدام به معامله کند و قصد کسب منفعت برای مالک را داشته باشد به شرطی که با مالک الفت عمیقی داشته و یا از جانب وی وکیل بوده و نسبت به محدوده اختیاراتش تعدی کرده باشد و معامله ای را منعقد ساخته باشد، معامله ی فضولی وی قابل تنفیذ خواهد بود.

نویسندگان

سجاد داورپناه مقدم

دانش آموخته دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

حسین صابری

استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

حسین ناصری مقدم

استاد، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات و معار ف اسلامی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • آل کاشف­الغطاء، عباس بن حسن (۱۴۲۴ق). منهل­الغمام فی شرح شرائع­الاسلام. نجف: ...
  • ابن ادریس، محمد بن احمد (۱۴۱۰ق). السرائرالحاوی لتحریرالفتاوی . قم: ...
  • اراکی، محمدعلی (۱۴۱۵ق). کتاب­البیع. قم: اسماعیلیان ...
  • امامی خوانساری، محمد (بی­تا). الحاشیه الثانیه علی­المکاسب. قم: بی­نا ...
  • امامی، سید حسن (۱۳۸۶). حقوق مدنی. تهران: اسلامیه ...
  • انصاری، قدرت­الله (۱۴۲۹ق). موسوعه احکام­الاطفال و ادلتها. قم: مرکز فقهی ...
  • انصاری، مرتضی بن محمدامین (۱۴۱۵ق). المکاسب المحرمه(ط- الحدیثه). محقق: گروه ...
  • بحرالعلوم، محمد بن محمدتقی (۱۳۶۲). بلغهالفقیه. تهران: مکتبه الصادق (علیه ...
  • بحرانی، یوسف بن احمد (۱۳۶۳). الحدائق­الناضره فی احکام العتره الطاهره. ...
  • تبریزی، میرزا فتاح شیرازی (بی­تا). هدایه الطالب الی اسرارالمکاسب. تبریز: ...
  • حکیم، محسن (بی­تا). نهج­الفقاهه. قم: ۲۲ بهمن ...
  • خراطها، محمد طه و سعادت مصطفوی، سید مصطفی (۱۳۹۵). «کاشفیت» ...
  • خمینی ، سیدروح الله (۱۳۷۶). کتاب­البیع تقریرات قدیری. تهران: موسسه ...
  • خمینی، سیدمصطفی (۱۳۷۶). کتاب­البیع. تهران: موسسه تنظیم و نشر آثار ...
  • خویی، سیدابوالقاسم (۱۴۱۷ق). مصباح الفقاهه. قم: موسسه انصاریان ...
  • روحانی، صادق (۱۴۱۲ق). فقه الصادق (علیه­السلام). قم: دارالکتاب مدرسه امام ...
  • روحانی، صادق (۱۴۲۹ق). منهاج الفقاهه. قم: انوارالهدی ...
  • ره پیگ، سیامک (۱۳۷۶). اجازه وارث معامله فضولی در قانون ...
  • سبحانی تبریزی، جعفر (۱۴۲۹ق). رسائل فقهیه. قم: موسسه امام صادق ...
  • شهید اول، محمد بن مکی (۱۴۱۴ق). غایهالمراد فی شرح نکت­الارشاد ...
  • صاحب­ جواهر، محمدحسن (بی­تا). جواهرالکلام فی شرح شرایع­الاسلام. محقق: عباس ...
  • طباطبایی، علی بن محمدعلی (۱۴۱۸ق). ریاض­المسائل فی تحقیق­الاحکام بالدلائل (ط- ...
  • طوسی، محمد بن حسن (۱۳۶۵). تهذیب­الاحکام. تهران: دارالکتب­الاسلامیه ...
  • طوسی، محمد بن حسن، (۱۴۰۷ق) الخلاف. قم: جماعه المدرسین فی ...
  • علامه حلی، حسن بن یوسف (۱۴۱۴ق). تذکره الفقهاء(ط- الحدثیه). محقق: ...
  • علی نژادی، محسن و زهرا (۱۳۹۷). توارث اجازه در معامله ...
  • غلامرضا راوی، هادی و امیدی فرد، عبدالله (۱۳۹۶). آثار عقد ...
  • فاضل مقداد، مقداد بن عبدالله (۱۳۷۳). کنزالعرفان فی فقه­القرآن. محقق: ...
  • کاتوزیان، امیرناصر (۱۴۰۱). قواعد عمومی قراردادها. بی­جا: بی­نا ...
  • کلینی، محمد بن یعقوب (۱۴۲۹ق). الکافی (ط-الاسلامیه). مصحح: علی اکبر ...
  • لولو، سیده مهناز و مبین، حجت (۱۳۹۶). مبانی و چگونگی ...
  • مامقانی، محمدحسن بن عبدالله (۱۳۱۶). غایه الآمال. قم: مجمع­الذخائر الاسلامیه ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۴ق). مرآهالعقول فی شرح اخبار آل­الرسول . محقق: ...
  • مجلسی، محمدباقر (۱۴۰۶ق). ملاذالاخیار فی فهم تهذیب­الاخبار. محقق: مهدی رجایی، ...
  • محقق داماد، سیدمصطفی (۱۳۹۴). وضعیت حقوقی معامله فضولی مسبوق به ...
  • مرتضی زبیدی، محمد بن محمد (۱۴۱۴ق). تاج­العروس من جواهر القاموس ...
  • مقدس اردبیلی، احمد بن محمد (۱۴۰۳ق). مجمع الفائده و البرهان ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۹۰). انوار الفقاهه فی احکام العتره الطاهره ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۴۲۵ق). انوار الفقاهه (البیع). قم: مدرسه الامام ...
  • ملک پور، حسن شاه و دریایی، رضا (۱۴۰۰). تحلیل اثر ...
  • موسوی خوانساری، احمد (۱۳۵۵). جامع المدارک فی شرح المختصر النافع. ...
  • نائینی، محمدحسین (۱۳۷۳). منیه الطالب فی حاشیه المکاسب . تهران: ...
  • نجفی، هادی (۱۳۸۷). الآراء الفقهیه. اصفهان: مهر قائم ...
  • نوری، حسین بن محمدتقی (۱۴۰۸ق). مستدرک الوسائل. بیروت: موسسه آل ...
  • یزدی، محمدکاظم بن عبدالعظیم (۱۴۲۱ق). حاشیهالمکاسب. قم: موسسه اسماعیلیان ...
  • نمایش کامل مراجع