روانشناسی رنگ در تذهیب مکتب تبریز اول مورد مطالعاتی: نسخه ای خطی موجود در آستان قدس رضوی

مکتب تبریز اول یا مکتب مغول؛ مصادف با حکومت ایلخانان مغول در قرون هفت و هشت هجری قمری، اولین مکتب نگارگری در ایران است. به علت ارزش و اهمیت کتابت قرآن، این هنر در میان دیگر هنرهای اسلامی از جایگاه والایی برخوردار است. در این میان قرآن های ایل خانی موجود در آستان قدس رضوی به دلیل ویژگی های خاص تذهیب اعم از؛ استفاده از رنگ معدنی غالبا لاجوردی، عدم وجود سایه، پرهیز از کاربرد تیرگی و روشنی رنگ ها و توجه به جلوه رنگ آمیزی ، جزء آثار هنری دوره اسلامی محسوب می شوند. امروزه به کارگیری دانش روانشناسی رنگ در شاخه های هنری جهان معاصر که مورد توجه قرار گرفته است و هنر تذهیب، قابلیت بررسی از نظر روانشناسی رنگ را دارد. از این رو پژوهش حاضر به روش توصیفی تحلیلی و جمع آوری اطلاعات، به روش کتابخانه ای با ابزار فیش و تصویرخوانی است. مطالعه موردی اثر، ۷ عدد از نسخ خطی موجود در آستان قدس رضوی می باشد. پژوهش پیش رو پاسخی است به بررسی تذهیب های مکتب تبریز اول براساس دانش روان شناسی رنگ از لحاظ مضمون و محتوا شامل چه مفاهیمی هستند؟ بر اساس مطالعات انجام شده در این پژوهش بر آن شدیم که طیف های رنگی آبی و طلایی دارای بیشترین تاثیر از منظر روان شناسی بیانگر قدرت و آرامش در رنگ تذهیب مکتب تبریز اول بوده که با تنالیته های رنگی دیگری همچون سبز زنگاری و شنگرف، که جز ثابت ترین رنگ ها در تذهیب این دوره به شمار می آید پوشش داده شده است. با بهره گیری از دستاوردهای حاصل از تحقیق می توان به تقسیم بندی جدیدی از تذهیب های مکتب تبریز اول با توجه به دانش روانشناسی رنگ دست یافت.

کلیدواژه ها:

روانشناسی ، رن ، تذهیب ، مکتب تبریز اول ، نسخ خطی