بررسی آتش سوزی جنگل های زاگرس با استفاده از شبیه سازی مدل WRF

آتش سوزی جنگل ها و مراتع یکی از خطرات مهم طبیعی است که وقوع آن ممکن است ناشی از عوامل انسانی یا غیرانسانی باشد،ولی گسترش آن به عوامل محیطی از جمله متغییرهای هواشناسی وابسته است. متغیرهای هواشناسی مانند دما، رطوبت، سمت و سرعت باد همراه با پوشش گیاهی و ناهمواری ها مهمترین اجزای تعیین کننده ی ویژگی های آتش سوزی و گسترش آن هستند. کوه ها نقش مهمی در شکل دادن به وضع هوا و اقلیم هر منطقه به عنوان پاسخ به واداشت های بزرگ مقیاس دارند. بیشتر رخدادهایی که در کوهستان اتفاق می افتند، می توانند پتانسیل تاثیرگذاری شدید روی گسترش آتش سوزی داشته باشند. بخش اعظمی از جنگل های کشور در رشته کوه زاگرس قرار دارد که متاسفانه آمار نگران کننده ای از آتش سوزی های جنگل زاگرس هر ساله از مراجع زیربط گزارش می شود. در سال ۱۳۹۴ حدود ۷۹ مورد آتش سوزی جنگل ها و مراتع که وسعت آنها در مجموع ۵ / ۱۲۹۶ هکتاربود در استان کهگیلویه و بویراحمد رخ داده است. که از لحاظ عوامل وقوع و وسعت آتش سوزی رخ داده متفاوت بودند. آتش سوزی در تاریخ ۱۷ می ۲۰۱۵ در منطقه ی کوه دیل شهرستان گچساران رخ داد، که هم از لحاظ وسعت حدود ۲۱ هکتار از مراتع و جنگل در آتش سوخت و هم عوامل وقوع آن از سوی اداره کل منابع طبیعی و آبخیز داری استان نامعلوم گزارش شد. در این پژوهش اثر متغیرهای هواشناسی برآتش سوزی جنگل های زاگرس در استان کهگیلویه وبویراحمد در تاریخ مذکور مورد مطالعه قرار گرفت. برای بررسی این آتش سوزی از سه روش تحلیل داده های مشاهداتی ایستگاه های هواشناسی، تحلیل همدیدی با استفادهاز داده های باز تحلیل ECMWF و شبیه سازی عددی با مدل میان مقیاس WRF استفاده شد. بررسی سری زمانی متغیرهای هواشناسی، دمای بالا و رطوبت نسبی پایین را در قبل،بعد و زمان وقوع آتش سوزی درهمه ی ایستگاه ها نشان می دهد. سرعت باد و تغییرات فشار به صورت روند عادی شبانه روزی تغییر می کنند. فشارتصحیح شده نسبت به سطح دریا در همه ی ایستگاه ها و در طول دوره ی بررسی کمتر از ۱۰۱۳ هکتوپاسکال بود. سمت باد دراغلب ایستگاه ها شمال غربی را نشان می دادند هر چند در برخی ساعات تغییر جهت هایی در ایستگاه های مرتفع و ایستگاه های پشت به باد مشاهده می شود.تحلیل همدیدی نیز حضور یک مرکز کم فشار ترمودینامیکی در جنوب شرف ایران تا منطقه ی مورد مطالعه و یک مرکز پرفشار در شمال غرب ایران را نشان می دهد. گرادیان فشار حاصل از آنها سبب وزش بادهای شمال غربی در منطقه شد. نقشه های دما و رطوبت هم نتایج داده های مشاهداتی را تایید می کنند.

کلیدواژه ها:

آتش سوزی ، جنگل های زاگرس ، شبیه سازی جو زمین. متغیرهای هواشناسی