معرفی نهشته های جریان گرانشی و محیط رسوبی سازند ایلام در زیرزون لرستان، باختر ایران

سازند ایلام با سن کرتاسه پسین در باختر حوضه زاگرس (باختر ایران) در منطقه ایلام (کمربند چین خورده زاگرس) در برش های مهدی آباد و کوه ورزرین به منظور شناسایی رخساره های سنگی، ریزرخساره ها و محیط رسوبی بررسی شده است. سازند ایلام در برش های مورد مطالعه از تناوب سنگ آهک و سنگ آهک آرژیلیک تشکیل شده است. این سازند شامل سه ریز رخساره (۱- پکستون/وکستون حاوی فرامینیفر پلانکتونیک، ۲- رودستون/پکستون/وکستون حاوی دوکفه ای بنتیک و فرامینیفر پلانکتونیک و ۳- رودستون/پکستون/وکستون حاوی فرامینیفر های پلانکتونیک-بنتیک است که در دو زون (کمربند) رخساره ای شیب و پاشنه شیب رسوب نموده اند. شواهدی مانند سطح فرسایشی زیرین، دانه بندی تدریجی عادی، آمیختگی بسیار کم طبقات رسوبی، فراوانی رخساره های آب ژرف، زوج لامینه های رسوبی، ضخامت زیاد طبقات، جابجایی و آمیختگی اجزای زیستی پلانکتونیک (ژرف) و بنتیک (کم ژرفا)، چین-های ریزشی و ساختار های تغییر شکل یافته بزرگ مقیاس همگی نشان دهنده عملکرد جریان های گرانشی بر انتقال و رسوبگذاری بخشی از توالی های مطالعه شده سازند ایلام است. به علت کیفیت ضعیف رخنمون های مطالعه شده، امکان تعیین و تفکیک دقیق نوع نهشته های گرانشی (گراویت ها) در این پژوهش فراهم نگردید. این زون رخساره ای با توجه به بافت نهشته های تشکیل دهنده و ضخامت لایه های سنگ آهک آرژیلیک (لایه های دارای کانی های رسی) به سه بخش فوقانی، میانی و ژرف طبقه بندی شده است. با توجه به نبود رسوبات بخش بالای پلت فرم در برش های مورد مطالعه، امکان تمایز پلت فرم کربناته از نوع رمپ یا شلف در این پژوهش میسر نگردید. هرچند با توجه به فراوانی نهشته های جریان های گرانشی، وجود یک شلف کربناته محتمل تر به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

کمربند چین خورده زاگرس ، سازند ایلام ، پلت فرم کربناته ، جریان های گرانشی ، گراویت