ارزیابی تحمل نسبت به علفکشهای مختلف در لاین های موتانت نخود زراعی (Cicer arietinum) توده بیونیج از طریق کاربرد موتاژن شیمیایی

در میان حبوبات، نخود زراعی (Cicer arietinum ) جایگاه دوم را بعد از لوبیا داشته و در ۴۴ کشور جهان کشت میشود. رقابت با علفهای هرز یکی از عوامل محدود کننده تولید نخود بوده و باعث کاهش شدید عملکرد میشود. در این تحقیق تنوع ژنتیکی حاصل از القا جهش با موتاژن شیمیایی اتیل متان سولفونات در نخود (توده بیونیج) و تحمل نسبی موتانتها به علفکشهای گلایفوسیت، پاراکوات، فوراسولفورون، ایمازتاپیر و گلوفوزینات ارزیابی شد. به منظور القا جهش در این آزمایش از اتیل متان سولفونات با غلطتهای ۰/۱ و ۰/۵ درصد در سه مدت زمان ۸، ۱۶ و ۲۴ ساعت روی ۲۰۰ عدد بذر نخود توده بیونیج خالص (برای هر تیمار) استفاده شد. نتایج حاصله در نسل M۴ ، عدم وجود علائم تحمل در چهار علفکش گلایفوسیت، پاراکوات، فوراسولفورون و گلوفوزینات و تنها موتانت شماره ۱۱ علائم مربوط به تحمل به علفکش ایمازاتاپیر را نشان داد. جهت آزمون تحمل این لاین نسبت به دزهای بالاتر این علفکش آزمون پاسخ به دز برای این علفکش با میزان غلظت دوبرابر نسبت به غلظت قبلی ۱/۶) لیتر در هکتار) به همراه تکرار مجدد دز توصیه شده انجام شد. در غلضت ۲ برای علفکش ایمازاتاپیر برروی موتانت شماره ۱۱ این موتانت تنها ۲۶/۱۱ درصد وزن خود را نسبت به شاهد پس از سه هفته حفظ کرد و عملا بعنوان موتانت متحمل در این دز شناخته نشد.

کلیدواژه ها:

نخود زراعی ، جهش ، ایمازاتاپیر ، گلایفوسیت