بررسی شاخص های تولیدمثلی، همراه با الگوی رشد و تعیین سن گلخورک داسومری Boleophthalmus dussumieri در خوریات موسی، استان خوزستان

گلخورک داسومری Boleophthalmus dussumieri از ماهیان شاخص در مناطق گلی جزر و مدی می باشد. این گونه نسبت به سایر گلخورک ها اندازه بزرگ تری دارد. عمدتا گیاه خوار بوده و پراکنش آن از عراق تا پاکستان و سواحل غربی هند گزارش شده است. نمونه برداری در فصل بهار ۱۴۰۱-۱۴۰۰ از دو ایستگاه خور جعفری و اسکله پتروشیمی (از خوریات موسی بندر ماهشهر، استان خوزستان) انجام شد. تعداد ۳۶ ماهی با استفاده از دست به صورت زنده صید و به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از تشریح نمونه ها و استخراج گنادهای جنسی، ویژگی های تولیدمثلی شاخص گنادی و هماوری مورد بررسی قرار گرفت. با تشریح جمجه نیز سنگ گوش ها خارج شد و حلقه های سالیانه برای تعیین سن شمارش گردید و ارتباط سن با وزن و طول بدن محاسبه شد. مطالعه ارتباط شاخص ­های جنسی با وزن و طول، ارتباط معنی داری را با هر دو صفت نمایان کرد، با این تفاوت که ضریب همبستگی بین شاخص های جنسی با وزن نمایان تر از همبستگی شاخص ها با طول کل بود. مقایسه ی شاخص ­های جنسی در دو ایستگاه مورد مطالعه، برتری ایستگاه جعفری را نشان داد. به منظور تعیین سن، پس از تشریح جمجمه، سنگ گوش جدا شده و حلقه های سالیانه شمارش گردید و سن نمونه ها ثبت شد. در تعیین سن و الگوی رشد جمعیت در هر دو ایستگاه، ماهیان در بازه­ی سنی ۳-۱ سال قرار گرفتند که بیش ترین فراوانی مربوط به ماهی های دو ساله بود و سن حداکثر رسیدگی در هر دو ایستگاه سه ساله ثبت شد با این تفاوت که رابطه بین شاخص ­های جنسی و سن در ایستگاه پتروشیمی از ضریب همبستگی بالاتری در مقایسه با ایستگاه جعفری برخوردار بود. در ایستگاه پتروشیمی، به علت وجود آلودگی، نمونه ها به سن سه سالگی نمی رسند و غالبا در سن دو سالگی توانایی تولیدمثلی بالاتری در مقایسه با خور جعفری دارند.

کلیدواژه ها:

گلخورک داسومری ، تولیدمثل ، سن ، رشد ، اتولیت ، خور موسی