پدیده فرونشست زمین و پیامدهای آن در شهرها و روستاها

بهره برداری ناپایدار منابع آب همراه با دگرگونی اقلیمی موجب سیلاب، خشکسالی، گردو غبار، فرونشست زمین و نابودی آبخوان هامی گردد. با افزایش جمعیت و تخلیه از منابع آب زیرزمینی کشور افزایش تعداد چاه هاحجم آب خروجی از آنها کاهش یافته است.بسیاری از آبخوان ها از بین رفته و نتیجه تمام این موارد آلودگی منابع می باشد. خشک شدن دریاچه ها ناشی از افزایش تعداد چاهها می باشد با خشک شدن زمین ،گرد و غبار افزایش می یابد و برای کاهش گرد و غبار لازم است تا آب دوباره به طبیعت برگردد.در بحث فرونشست زمین می توان گفت که پس از فرونشست، تخلخل بین ذرات خاک کاهش و به طور کامل از بین می رود.فرونشست زمین و از بین رفتن تخلخل مفید آبخوان آبرفتی، همیشگی و بدون بازگشت و جبران ناپذیر است. از نشانه های فرونشستدر سطح زمین در دشت های مختلف ایران می توان به ترک خوردگی سطح زمین در دشت اختیارآباد کرمان، رخنمون سطح تازهآهک در مرز با آبرفت مجاور در استان فارس (تخت جمشید)، بیرون ماندن لوله جدار آب در دشت مهیار جنوبی و دشت رفسنجان،فروچاله دشت کبودرآهنگ در همدان اشاره نمود. اولین دشتی که آثار فرونشست زمین در اثر افت سطح آب زیرزمینی در آن گزارششده ، دشت رفسنجان است. از مهم ترین دشت های دارای فرونشست زمین می توان به دشت های استان های تهران، کرمان،خراسان رضوی، یزد و غیره اشاره نمود. با افزایش خشکسالی و کاهش رواناب ها فشار به منابع آب زیرزمینی آبرفتی و نرخ فرونشستافزایش خواهد یافت. راهکارهای مواجه با بحران کم آبی و کاهش خسارت ناشی از برداشت بی رویه منابع آب زیرزمینی عبارتند ازرویکرد در قبال منابع آب موجود، شناسایی و توسعه منابع آب جدید با دیدگاه زمین شناسی، زمین شناسی و کیفیت منابع آب می باشد.

کلیدواژه ها:

زمین شناسی ، فرونشست ، آب زیرزمینی