تاثیر سیاست تنفس بر جاده و ابنیه فنی طرحهای جنگلداری (مطالعه موردی ، طرح جنگلداری دکتر بهرامنیا)

امروزه ممنوعیت بهرهبرداری از جنگل ها با هدف حفاظت و احیا جنگل های هیرکانی با چالش های متعدد زیست محیطی ، اقتصادی و اجتماعی مواجه است . بر اساس سیاست توقف برداشت جنگل ، هر گونه بهرهبرداری از درختان سرپا ممنوع اعلام شده و برداشت و بهره برداری فقط از درختان خشکیده، افتاده، ریشه کن شده و شکسته ، با سلسله مراتبی مجاز است . هدف از پژوهش حاضر بررسی اثرات اجرای سیاست توقف برداشت جنگل بر روی وضعیت کیفی روسازی جاده و ابنیه فنی در طرح جنگلداری جنگل آموزشی و پژوهش دکتر بهرام نیا است . بدین منظور در جادههای سری یک جنگل دکتر بهرام نیا آماربرداری و برداشت کامل از وضعیت جادههای طرح انجام شد. ابتدا جادهها به فواصل ۳۰۰ متری تقسیم و در هر نقطه ، محدودههای ۲۰ متری برای اندازهگیری شاخص کیفیت روسازی (UPCI) انتخاب شدند. در این محدودهها مشخصه های تخریب روسازی جاده از قبیل مواج شدن، شیارافتادگی ، گودال، فرسایش ، وجود ذرات بیش از حد درشت (ذرات سنگی بزرگتر از ۱۰ سانتی متر) و وضعیت پروفیل عرضی ، اندازه گیری و ثبت شدند. علاوه بر این ، وضعیت جوی های کناری جاده از نظر وجود پوشش گیاهی و انباشته شدن رسوبات نیز ثبت شد. در آماربرداری از ابنیه فنی ، وضعیت ظاهری تمام آبگذرها از قبیل قطر لوله گذاری ، وضعیت سلامت و شکستگی لوله ها، میزان گرفتگی و انسداد ورودی و خروجی لوله ها، وضعیت گوشوارهها اعم از شکل ظاهری ، ارتفاع و اندازه گوشواره، ترکهای موجود در گوشوارهها، وضعیت ظاهری جوی های کناری ، میزان پوشش گیاهی و مقدار رسوبگذاری در جوی ها یادداشت شد. سپس برای تبدیل اطلاعات توصیفی برداشت شده در عرصه ، هر یک از کمیت های توصیفی نمرهدهی شدند.همچنین از نظر شاخص UPCI، بین جادههای مدیریت شده و مدیریت نشده اختلاف معنادار مشاهده شد. همانطور که نتایج این پژوهش نشان داداگرچه در برخی از عوامل مورد بررسی ، تخریب های صورت گرفته اندک است ولی به مرور زمان این تخریب ها گسترش بیشتری پیدا می کنند و هزینه های بازسازی و تعمیر آنها افزایش چشمگیری می یابد.

کلیدواژه ها:

سیاست تنفس ، شاخص کیفیت روسازی ، آبگذر ، جاده جنگلی ، جنگل دکتر بهرامنیا.