بررسی نیازهای آموزش زیست محیطی دانش آموزان در مقطع متوسط دوم شهر شیراز

آموزش محیط زیست در میان اولویت های برنامه ریزی آموزشی در کشور ما فاقد جایگاه مناسب است.گزارش برنامه جامع آموزش همگانی محیط زیست کشور یکی از مهم ترین چالشهایی پیش روی محیط زیست در بخش آموزش رسمی را عدم توجه به آموزشهای زیست محیطی معلمان مدارس ذکر می نماید لذا پژوهش حاضردر پاسخ به نیاز موجود ،اقدام به نیازسنجی اولویت های آموزشی زیست محیطی دانش آموزان مقطع دوم متوسطه شهر شیراز نموده است . این تحقیق از نوع کاربردی و از روش توصیفی با رویکرد پیمایشی صورت گرفت. این پژوهش با هدف نیازسنجی آموزش زیست محیطی دانش آموزان و بررسی میزان آگاهی، نگرش و عملکرد زیست محیطی آنان می پردازد. و از طریق پرسشنامه محقق ساخته و با هماهنگی اساتید زیست محیطی آموزش و پرورش با جامعه آماری دانش آموزان دختر و پسر مقطع دوم متوسطه شهر شیراز در سال تحصیلی ۱۴۰۱-۱۴۰۰ به صورت نمونه گیری با پایایی و روایی مناسب صورت گرفته است و داده های به دست آمده از پژوهش با استفاده از شاخص های آمارتوصیفی شامل جدول فراوانی، میانگین و روش های آمار استنباطی آزمون F وآزمون کای دو، تحلیل واریانس، ضریب هم بستگی،تست دانکن و رگرسیون چند متغیره مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصله ویژگی های اکولوژیکی و اجتماعی استان شهر شیراز ایجاب می کند که نوع و میزان مطالب موجود در کتاب های درسی به نحوی باشد که دانش آموز را برای زندگی و فعالیت در منطقه زندگی خودش به صورت یک شهروند آگاه و حساس به محیط زیست طبیعی و اجتماعی تربیت نماید. با استناد به نتایج تحلیل آماری ،هم چنین می توان اذعان کرد اطلاعاتی که دانش آموز از مطالب کتاب های درسی کسب می کند، بیش از بقیه متغیرها روی دانش زیست محیطی او اثر دارد و لزوم دقت، هدف مندی وبرنامه ریزی بلند مدت و همه جانبه نگررا در طراحی و تدوین مطالب کتاب های درسی ، بیش از پیش معلوم می کند.براساس نظرسنجی صورت گرفته، دانش آموزان معتقدند برنامه هایی مثل برگزاری اردو ها و بازدیدهای علمی، مسابقه، نمایش ، پخش فیلم، جشنواره و .... می تواند در حد وسیع و عمیقی در آن ها بینش و دانش زیست محیطی ایجاد نماید. با توجه به تحلیل صورت گرفته در پژوهش حاضر روی متغیرهای موثر بر انگیزه و رفتار زیست محیطی دانش آموز، برنامه های جنبی مدارس(فوق برنامه) بیش از دیگر عوامل می تواند در دانش آموزان روحیه مسوولیت پذیری نسبت به محیط زیست اجتماعی و طبیعی ایجاد کند و سوق دادن او با کمک این برنامه ها به سمت تربیت شهروندانی آگاه با رفتار مثبت زیست محیطی آسان تر و پایدارتر است. به خصوص این که در اجرای فوق برنامه ها دیگر نهاد های اجتماعی نیز با اولیا آموزش و پرورش همراه می شوند.

کلیدواژه ها:

آموزش و پرورش ، دانش آموزان ، معلمان ، برنامه ریزی درسی ، نیاز آموزشی ، محیط زیست.