بررسی اغراض ثانویه جمله های خبری در جزء ۲۲ و ۲۳ قرآن کریم

بلاغت کتاب پروردگار در سه هنر بزرگ معانی و بیان و بدیع متجلی است. یکی از موضوعات مهم علم معانی، معانی ثانویه جملاتاست و منظور از آن پیام محوری و نهایی است که در واقع مقصود اصلی گوینده است و معنی ظاهری یعنی اخبار و پیام رسانی را تحت شعاعقرار داد هاست. منظور از معانی ثانویه جملات، مقاصد و غرض هایی است که گوینده ب هخاطر آن جمله را ایراد می کند و این غیر از معنی ومفهوم ظاهری جمله است. قرآ ن پژوه در مطالعات تفسیری خود باید به معانی ثانویه آیات که قطعا در افاده پیام نهایی سهم بسزایی دارند، توجهکافی مبذول دارد و نیز دقت کند که این معنا نتیجه نهایی مفهوم همه ی جمله است. معنای ثانوی خبر در کتابهای معانی و بیان قدیم وجدید شامل ضعف و ناتوانی، بشارت، استرحام آسودگی، توبیخ و ملامت، آگاهی از حقیقت امری، تحسر، جلب توجه، تحریک همت مخاطب،تحقیر، وقوع امری باشکوه، تشویق، اظهار شکایت، اظهار شادی، ندامت، اظهار اندوه، مژده بر وقوع امر و..... است. خداوند از بیان جملات خبریمقاصد و اغراضی دارد که این اغراض به دو دسته تقسیم می شوند: گاهی به منظور اغراض و اهداف اصلی است و گاهی بیانگر اهداف وانگیزه های دیگری در قالب خبر است. در این مقاله ابتداء تعاریف و اصطلاحات مرتبط با موضوع تعریف و بررسی شد سپس از تمامی سوره هایجز ء ۲۲ و ۲۳ یک یا دو نمونه آیه ای که جمله ی خبری در آن دارای معنای ثانویه بود آورده شده است.و این نتیجه حاصل شد که در اکثرآیات این جزء جملات خبری معنای ثانویه دارند و چون مضامین سوره های این جزء مختلف و متنوع است خداوند برای بیان تاثیر گذار ترآنها اغراض ثانویه ای را در ظاهر جاگذاری نموده است که همین مسئله سبب جاودان شدن قرآن گشته.

کلیدواژه ها:

جز ء ۲۲ و ۲۳ قرآ ن ، علم معانی ، جملات خبری ، معانی ثانوی