شناسایی دلایل و چگونگی ارتباط دربار صفوی با نظام تولید قالی (با تاکید بر زمینه های ارتباط هنرمندان عرصه کتاب آرایی و تولید منسوجات با طراحی قالی)

حکومت صفویه را می­توان بنیانگذار دولت به معنی اجتماعی آن دانست که به­واسطه آن در سایه یک ساختار اداری نسبتا متمرکز، موسسات و مناصب اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و مذهبی­ای به فعالیت مشغول بودند که تا قبل از آن جایگاه رسمی­ای در حکومتها و دربارها نداشتند. همچنین در این دوره با سیاست­گذاریهای فرهنگی مناسب و امنیت نسبی شهرها و روستاها، زمینه­های لازم برای شکوفایی و رونق بسیاری از هنرها و فنون فراهم آمد و قالی یکی از شاخص­ترین این هنرها بود. هدف اصلی در این مقاله واکاوی جنبه­های مختلف اهمیت قالی برای دربار صفوی و به تبع آن شناسایی انواع مختلف ارتباط حکومت مرکزی با تولید این محصول است. رویکرد پژوهش تاریخی و روش تحقیق توصیفی تحلیلی می­باشد. برای نیل به اهداف پژوهش، ضمن استناد به منابع تاریخی و پژوهشی معتبر، نمونه قالی­های آن دوره نیز مورد مطالعه قرار گرفته است. در روند انجام این پژوهش، اهمیت فعالیت پیشه­های مرتبط با تولید و عرضه ­قالی در دوره صفوی و دلایل نظارت حکومت بر ­آنها از جنبه­های مختلف مورد بررسی قرار گرفت و نقش مستقیم و غیر­مستقیم مناصبی همچون باشی , مشرف در این فرایند روشن گردید. همچنین با بررسی و تحلیل نمونه قالی­های تولید شده در آن دوران، و نیز واکاوی اسناد و مدارک بر­جای مانده، می­توان وجود روابطی حرفه­ای میان هنرمندان فعال در عرصه کتابت و طراحی منسوجات با جامعه تولید­کننده قالیهای درباری را بازسازی نمود.

کلیدواژه ها:

Carpet ، Safavid dynasty ، court workshops ، book designing ، supervisor ، قالی ، صفویه ، کارگاههای درباری ، کتاب آرایی