واکاوی ماهیت حقوقی مساله ارتداد با نگاهی بر دیدگاه آیت الله مصباح

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 69

فایل این مقاله در 23 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_JCRSR-4-36_002

تاریخ نمایه سازی: 14 مرداد 1402

چکیده مقاله:

ارتداد از مباحث مهم فقهی و کلامی در مجامع علمی می باشد. نیز این مساله از نقطه نظر «حقوق بشر» مورد بحث اندیشمندان می باشد. برخی معتقدند: «ارتداد ماهیت حقوقی ندارد». دلیل ایشان بر این سخن آن است که اولا، حکم ارتداد در قانون مجازات اسلامی سابق و قانون مجازات اسلامی فعلی نیامده است و ثانیا، آیاتی از قرآن کریم، که ناظر به بحث ارتداد است، فقط مجازات اخروی را بیان داشته است. همچنین برخی آن را با حقوق بشر در تنافی می دانند. در ادامه دیدگاه آیت الله مصباح مورد توجه قرار گرفته است. در پاسخ اشکال نخست باید گفت: اگر چه قانون مجازات اسلامی از این نظر دارای نقص است، ولی اصل یکصد و شصت و هفتم قانون اساسی این مشکل را حل کرده است و در پاسخ پرسش دوم باید گفت: اگر بپذیریم که حق الهی یعنی این که باید خدای متعال اطاعت و عبادت شود بر همه حقوق فردی و اجتماعی مقدم و حاکم است و یکی از اصولی که فراتر از جمیع قوانین موضوعه است، رعایت «حق الله» می باشد. آیت الله مصباح، علاوه بر «حق فردی» و «حقوق اجتماعی»، به حق سومی معتقد بود و آن «حق الله» است و بر اساس آن، مجازات مرتد، منطقی و شرعی خواهد بود.

نویسندگان

محمدمهدی کریمی نیا

استادیار و عضو هیات علمی دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم، طلبه و پژوهشگر حوزه علمیه قم

مجتبی انصاری مقدم

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشگاه میبد، مدرس دانشگاه و پژوهشگر