پیامدهای کیفرگزینی حبس از منظر هزینه های ناشی از آن با رویکرد به جرم شناسی اقتصادی

زندان همواره در ادوار مختلف و در کشورهای گوناگون رایج ترین مجازات بوده است. هدف از مجازات زندان علاوه بر ناتوان سازیمجرمین، بازدارندگی عموم مردم از ارتکاب جرم و بازدارندگی مجرمین از تکرار جرم است؛ و زمانی می توان این مجازات را کارآمد دانست که به اهداف مذکور رسیده باشد. لکن نتیجه تحقیقات و آمار ارائه شده توسط اکثریت آن ها، نشان داده که همواره وقوع برخیجرایم مانند جرایم جنسی، سوء مصرف مواد مخدر و نزاع در داخل زندان اجتناب ناپذیر است؛ همچنین مجازات زندان در بازدارندگیعام چندان موثر واقع نشده و می توان عدم ارتکاب جرم توسط عموم جامعه را به عواملی چون تمکن مالی، اعتقادات مذهبی، فرهنگ و... مناسب دانست.. امروزه یکی از چالش های اساسی در بحث قوانین، این است که توسل بیش از حد به ضمانت اجرای کیفری زندان، باعث محدود شدن آزادی های افراد، تحمیل هزینه زیاد به دولت و خلل در عملکرد دستگاه قضا شده است. توفیق و کارآمدی هر برنامه مستلزم علم به ابعاد مختلف و مهم آن، توجه به هزینه ها و فایده های ناشی از آن برنامه و جنبه های اقتصادی مربوط به آن با توجه به امکانات و منابع محدود در دسترس است. در نتیجه، برنامه های کیفررسانی مجرمین نیز از این قاعده مستثنی نمی باشد. کیاز اصول مهم اقتصاد اصل محدود بودن منابع است. به عبارتی میتوان گفت علم اقتصاد به تبع محدودیت منابع ایجاد شده است. در مقابل، نیازها و اموری که می توان این منابع محدود را به آن اختصاص داد نامحدوداند، بنابراین افراد و دولت ها دست به انتخاب می زنندو برای رسیدن به انتخابی کارا بایستی گزینه های مختلف را هزینه-فایده نمایند. قانون به عنوان پدیده ی مهم جوامع بشری در انتخاب افراد موثر بوده و از منظر علم اقتصاد بایستی کارا باشد و کارایی اقتصادی عمده ترین معیار تشخیص مطلوبیت قوانین است. مقررات کیفری به طور خاص تاثیر بسزایی در هزینه-فایده کردن اعمال دارد. قانون گذار با جرم انگاری یک فعل یا ترک فعل و به تبع آن تعیین مجازات برای مجرمین به دنبال افزایش هزینه های ناشی از ارتکاب جرم و کاهش منفعت آن است؛ لکن نکته ی حائز اهمیتآن است که اعمال مجازات علاوه بر هزینه هایی که برای بزهکاران به همراه دارد، هزینه هایی نیز برای جوامع و دولت ها می آفریند

کلیدواژه ها:

جرم شناسی ، تحلیل اقتصادی ، تحلیل هزینه- فایده ، ارزیابی ، هزینه های زندان ، جایگزین های زندان