خوشه بندی بازارهای هدف ایران در صادرات برخی گیاهان دارویی

گیاهان دارویی در طول زندگی بشر از اهمیت خاصی برخوردار بوده اند. از آنجا که در ایران تنوع گیاهان دارویی بسیار زیاد است، صادرات این نوع گیاهان می تواند ارزآوری زیادی برای ایران داشته باشد. در این مطالعه با توجه به داده های سال های ۱۹۹۷ تا ۲۰۲۰ در فائو چهار نوع از گیاهان دارویی با نام های رازیانه، بادیان، انیسون و گشنیز برای خوشه بندی بازارهای هدف صادراتی (۲۰ کشور برتر) استفاده شدند. این ۲۰ کشور بر اساس شاخص های سهم بازار، اندازه بازار، رشد بازار، استمرار صادرات، ساختار بازار، مزیت رقابتی و قیمت صادراتی انتخاب شده و سپس با استفاده از تکنیک خوشه بندی k-means و توسط نرم افزار SPSS، خوشه بندی شدند. نتایج نشان داد بازارهای هدف صادراتی ایران بر اساس اولویت قیمت صادراتی باید به چهار خوشه تقسیم بندی شوند. پاکستان، امارات و اوکراین در یک خوشه (خوشه اول)، پرو، هند، چین، بنگلادش، بحرین، ترکیه، قطر و کویت در یک خوشه (خوشه دوم)، ژاپن و کره در خوشه سوم و کشورهای سنگاپور، انگلستان، کلمبیا، مالزی، اسپانیا، بلژیک، آلمان و روسیه در خوشه چهارم قرار می گیرند. بنابراین، پیشنهاد می شود صادرات به کشورهایی که در خوشه اول قرار دارند، افزایش یابد. از طرفی می توان با قیمت کمتر، صادرات بیشتری به کشورهای اطراف ایران داشت. از آنجا که کشورهای خوشه چهارم بازارهای نویی برای گیاهان دارویی ایران هستند و با صادرات به این کشورها می توان ارز بیشتری به دست آورد. همچنین پیشنهاد می شود، دولت به صادرات گیاهان دارویی که دارای کشش تقاضای جهانی بالایی هستند، توجه بیشتر داشته باشد.

کلیدواژه ها:

روش k-means ، اندازه بازار ، قیمت صادراتی ، استمرار صادرات ، گیاهان دارویی