شاخص یکپارچه برای ارزیابی خشکسالی در استان اصفهان

خشکسالی عبارت است از یک دوره ممتد کمبود بارش که منجر به صدمه زدن به انواع مصرف کنندگان آب به ویژه بخش کشاورزی و کاهش عملکرد آنها می شود. پدیده خشکسالی از جمله بلایایی است که آن را باید بدون امکان پیش بینی تلقی کرد. این حادثه با دیگر حوادث طبیعی از قبیل سیل، زلزله، طوفان و غیره بنا به عللی تفاوت دارد. شاخص های مختلفی برای ارزیابی خشکسالی مانند شاخص های SPI، PDSI، SWSI طراحی شده است که براساس یکی از انواع خشکسالی های هواشناسی، هیدرولوژی یا کشاورزی بوده است. هدف از این پژوهش بررسی و ارزیابی یک شاخص یکپارچه و در برگیرنده عوامل اصلی خشکسالی است. شاخص یکپارچه دربرگیرنده عوامل مختلف خشکسالی مانند هواشناسی، هیدرولوژیک، کشاورزی، اجتماعی- اقتصادی و زیست محیطی است. به دلیل خشکسالی های پی درپی در طی دهه های اخیر استان اصفهان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شده است. در طراحی شاخص یکپارچه از تلفیق لایه های استاتیکی و دینامیکی استفاده شده است. لایه های استاتیکی شامل کاربری زمین، شیب و جنس خاک حوضه است. لایه های دینامیکی شامل بارش، دمای میانگین، آب سطحی دردسترس، آب زیرزمینی دردسترس، کیفیت آب زیرزمینی و سطح زیرکشت است. نتایج نشان می دهد که در سال های آبی ۱۳۸۶ و ۱۳۹۱ بیشترین تنش آبی در استان و در سالهای ۱۳۸۷ و ۱۳۹۰ کمترین تنش و به عبارت دیگر ترسالی در نقاط مختلف استان حاکم بوده است.

کلیدواژه ها:

Drought vulnerability ، Integrated index ، Isfahan province ، آسیب پذیری خشکسالی ، شاخص یکپارچه ، استان اصفهان