همکاری ایران با کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر حیوانات وحشی "CMS" در قالب تفاهم نامه ها

کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر حیوانات وحشی که بانام CMS و کنوانسیون بن نیز شناخته می شود یکی از مهم ترین اسناد حقوقی الزام آور بین المللی درباره ی حفاظت و مدیریت گونه های مهاجر به شمار می آید. این کنوانسیون، معاهده ای است که بر پایه آن تمام گونه های مهاجر در خشکی، آب و هوا در گستره زندگیشان تحت محافظت قرار می گیرند. کنوانسیون CMS همه دولت های عضو ازجمله ایران را متعهد به ایجاد تدابیر حفاظتی هماهنگ برای حیوانات مهاجر می نماید و با بسترسازی لازم، با تاکید بر اصول پایه ای همکاری و پیشگیری به امر حفاظت از گونه های مهاجر در تمام مسیر مهاجرتشان و زیستگاه آن ها می پردازد. در این راستا تاکنون هفت توافق نامه الزام آور و نوزده تفاهم نامه اجرایی به منظور حفاظت از گونه های مهاجر مختلف، تحت حمایت کنوانسیون CMS منعقدشده است که از این میان ایران تاکنون با چهار تفاهم نامه قرارداد همکاری امضا کرده است. در این مقاله، این چهار تفاهم نامه مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. تحقیق حاضر با استفاده از روش توصیفی – تحلیلی قصد دارد به بررسی چگونگی عمل به مفاد کنوانسیون CMS، خلاء های قانونی و اجرایی و چالش های پیش روی آن با تاکید بر وضعیت ایران، بپردازد. یافته های این پژوهش نشان می دهد که علیرغم  فعالیت ها و اقدامات مفید گسترده در ارتباط با گونه های مهاجر ایران در چارچوب این چهار تفاهم نامه و در پرتو همکاری با کنوانسیون CMS باگذشت چهار دهه از تشکیل این کنوانسیون و بیش از دو دهه همکاری ایران با آن، هنوز نتایج رضایت بخش در وضعیت حفاظتی بسیاری از گونه ها به طور کامل محقق نشده است. شایسته است با رفع ضعف های حقوقی و اجرایی و به کارگیری مدیریت کارآمد، عاقلانه و متمرکز و همچنین همکاری تمام ارگان ها و آحاد مردم، این بخش از تنوع زیستی در ایران موردحفاظت و حمایت مطلوب قرار گیرد.

کلیدواژه ها:

کنوانسیون حفاظت از گونه های مهاجر حیوانات وحشی (CMS) ، کنوانسیون بن ، گونه های مهاجر ، همکاری ایران با کنوانسیون CMS ، تفاهم نامه ها