ارتباط ساختاری موسیقی بختیاری و موسیقی دستگاهی ایران (مطالعه ی موردی آواز بیات کرد و برزگری)

یکی از موضوعات موسیقی شناسی ایرانی ارتباط میان موسیقی اقوام و موسیقی دستگاهی است. اسامی تعدادی از گوشه های ردیف های سازی و آوازی برگرفته از موسیقی های قومی مناطق مختلف است که از نظر مد و الگوهای رفتاری گردش نغمات با یکدیگر مطابقت دارند. یکی از نمودهای این ارتباط نسبت میان آوازهای بختیاری و موسیقی ردیف دستگاهی ایران است. در این پژوهش به ارتباط بیات کرد و موسیقی بختیاری پرداخته می شود و با تکیه بر مطالعه تطبیقی بیات کرد و یکی از آوازهای موسیقی بختیاری به نام برزگری، شباهت های ساختاری مدال در بیات کرد و موسیقی بختیاری تبیین می شود. این پژوهش با تاثیرگیری از شیوە تحلیل مدال معرفی شده توسط داریوش طلایی، ویژگی های مدال برزگری را تحلیل کرده و سپس به مقایسه برزگری و بیات کرد بر اساس سه محور اشل صوتی، نقش و فونکسیون درجات، و الگوهای رفتاری گردش نغمات و سیر ملودی می پردازد. مطالعه تطبیقی نشان می دهد که این دو در واحدهای ساختاری فواصل و اشل صوتی، دانگ بندی، درجات دارای نقش و جاذبه، و الگوهای گردش نغمات مرتبط با پرورش جاذبه مدال، شباهت بنیادین و کلان دارند.

کلیدواژه ها:

بیاتکرد ، برزگری ، موسیقی دستگاهی ، موسیقی ایرانی ، موسیقی بختیاری