بررسی تحقیقات آسیب شناسی خانواده در ایران، دهه ۸۰ روند، الگوها و گرایش ها

چکیده: آسیب شناسی اجتماعی یکی از رایج ترین و کاربردی ترین حوزه های تخصصی در جامعه شناسی است که با گذشت زمان بر میزان تولید دانش نظری و پژوهشی آن افزوده می شود به گونه ای که انبوه اطلاعات پژوهشی در این حوزه بسیار مشهود و ملموس بوده و این تراکم  اطلاعات، زمینه برخی از تحقیقات را فراهم می نماید. با تاکید بر فراتحلیل و علم سنجی، تحقیق حاضر به سه موضوع مهم پژوهشی شامل، روند تحقیقات، الگوهای پژوهشی و گرایش های پژوهشی و تحقیقات آسیب شناسی اجتماعی خانواده در ایران طی سالهای ۱۳۸۰-۱۳۹۰ خواهد پرداخت. مقاله حاضر محصول پژوهشی با استفاده از تحلیل محتوا با رویکرد فراتحلیل و علم سنجی بوده که اطلاعات لازم با توجه به مقالات ثبت شده در مجلات پژوهشی در پایگاه اطلاع رسانی اینترنتی مرکز اطلاعات علمی جهاد دانشگاهی تا پایان تابستان سال ۱۳۹۰( تعداد ۱۳۴ مورد) جمع آوری گردیده است.نتایج نهائی تحقیق نشان داده که تحقیقات آسیب شناسی اجتماعی خانواده در ایران طی سالهای ۱۳۸۰-۱۳۹۰ روندی صعودی داشته و طی ده سال بررسی شده، بر تعداد تحقیقات مذکور افزوده شده است. الگوهای پژوهشی بر حسب سال نشر، تعداد نویسنده، همکاری علمی، نقش مردان و زنان نویسنده در مشارکت پژوهشی، حجم کمی مقالات، نوع مجله پژوهشی و توزیع جغرافیائی گزارش شده است.  گذشته از انواع ده گانه فرعی تحقیقات، یافته ها بیانگر آن بود که بیشترین گرایش های پژوهشی به ترتیب اختصاص به موضوعات اصلی فرار از خانواده (دختران فراری و فرار ازخانه) (۲۶ درصد)، خشونت در خانواده (خشونت علیه زنان و خشونت خانگی) (۲۵ درصد) و اذیت و آزار در خانواده (کودک آزاری و همسر آزاری) (۲۵ درصد) داشته و سایر موارد (طلاق، معاشرت با جنس مخالف، زنان سرپرست خانواده، فرزند سالاری و فقدان پدر) ۲۴ درصد را به خود اختصاص داده است.

کلیدواژه ها:

آسیب شناسی خانواده ، فراتحلیل ، علم سنجی ، مجلات علمی