مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان ذهن آگاهی بر درد مزمن در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر

مقدمه: تجربه درد علاوه بر اینکه می­ تواند انگیزه مصرف مواد مخدر باشد، همچنین در مرحله درمان و پس از درمان نیز می­ تواند عاملی جهت مصرف دوباره مواد مخدر باشد. هدف: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد و درمان ذهن­ آگاهی بر درد مزمن در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر بود. روش: روش پژوهش نیمه ­آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون و گروه کنترل با پیگیری یک ماهه بود. جامعه آماری شامل افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر مراجعه کننده به کلینیک های ترک اعتیاد شهر اراک در سال ۱۴۰۰ بود. با روش نمونه ­گیری در دسترس، ۶۰ نفر انتخاب و در گروه ­های آزمایش و گواه (هر گروه ۲۰ نفر) به صورت تصادفی جایدهی شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه تجدید نظر شده درد مک­ گیل (۲۰۰۹) بود. درمان ذهن­ آگاهی در ۸ جلسه (هر جلسه ۹۰ دقیقه) و درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد نیز در ۸ جلسه (هر جلسه ۹۰ دقیقه) اجرا شد. جهت تحلیل داده ­ها از نرم ­افزار SPSS نسخه ۲۵ و تحلیل کوواریانس استفاده شد. یافته ­ها: نتایج تحلیل کوواریانس برای درد مزمن در مرحله پس ­آزمون و پیگیری تفاوت معناداری را نشان داد (۰/۰۰۱=P). هر دو درمان بر بهبود درد مزمن اثربخشی چشمگیری داشت و این اثربخشی برای گروه درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد بیشتر بود (۰/۰۱=P). نتیجه­ گیری: درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد در مقایسه با ذهن ­آگاهی اثربخشی بیشتری بر بهبود درد مزمن نشان داد؛ بنابراین استفاده از درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد جهت بهبود درد مزمن در افراد مبتلا به سوء مصرف مواد مخدر توصیه می­ شود.

کلیدواژه ها:

Acceptance and commitment therapy ، Mindfulness therapy ، Chronic pain ، Drug addiction ، درمان مبتنی بر پذیرش و تعهد ، درمان ذهن­ آگاهی ، درد مزمن ، مواد مخدر