تجارب خانواده ها از معضلات قانونی حمل جایگزین

مقدمه: حمل جایگزین (رحم جایگزین) یکی از تکنولوژی های جدید کمک باروری است که تاکنون پیامدهای عمیقی در اخلاق، حقوق، مذهب و جامعه به دنبال داشته است. جمع آوری اطلاعات در این زمینه نه تنها به منظور آگاه ساختن موسسان این تکنولوژی و قانون گذاران از مسائل موجود، بلکه به منظور تنظیم قوانین مناسب و ایمن برای زوج نابارور، مادر جایگزین و کودک ضروری است. مطالعه حاضر با هدف درک و تبیین تجارب مددجویان حمل جایگزین (مادران استفاده کننده از حمل جایگزین و دهندگان رحم) از معضلات قانونی حمل جایگزین و بررسی نحوه برخورد آنان با این شرایط انجام شده است. روش کار: در این مطالعه کیفی که در سال ۱۳۹۰ بر روی ۲۰ نفر صورت گرفت. ۱۱ نفر از مادران استفاده کننده از حمل جایگزین و ۴ نفر از دهندگان رحم به روش نمونه گیری هدفمند از پژوهشگاه رویان و سایر مراکز ناباروری کشور انتخاب شدند. همچنین جهت تلفیق منابع با ۵ نفر از پرسنل مراکز ناباروری نیز مصاحبه شد. به منظور گردآوری داده ها ۲۵ مصاحبه بدون ساختار و عمیق انجام شد. برای سازماندهی بهتر داده ها از نرم افزار MaxQDA ۲۰۰۷ استفاده شد. تحلیل داده ها همزمان با گردآوری آنها و به روش آنالیز محتوای کیفی قراردادی انجام شد. این مطالعه مورد تایید کمیته اخلاق دانشگاه تربیت مدرس و پژوهشگاه رویان قرار گرفته است. اطلاعات پس از جمع آوری به روش تحلیل محتوای متعارف مورد تحلیل قرار گرفت. یافته ها: تجارب مشارکت کنندگان نشان می دهد که مادران استفاده کننده از حمل جایگزین و دهندگان رحم در هنگام تولد کودک، تنش های فراوانی را متحمل شده و فقدان حمایت قانونی، معضلات فراوانی را برای آنان به دنبال داشته است. تجارب مشارکت کنندگان، مضمون مشترک "تنگنای قانونی" را آشکار کرد که دارای سه بعد "ناکارآمدی قوانین موجود"، "عدم دریافت خدمات حمایتی آموزشی مکفی" و "استرس و استیصال" می باشد. نتیجه گیری: تجارب مشارکت کنندگان نشان دهنده بستر نامناسب قانونی و تحمیل تنش های فراوان ناشی از آن به مشتریان این تکنولوژی های جدید کمک باروری است. به منظور پیشگیری از تحمیل استرس های روحی روانی و مالی مضاعف، برخوردی جدی تر و تنظیم قوانینی مشخص و مورد توافق ضروری به نظر می رسد. همچنین کادر درمان، پیش از تصمیم گیری خانواده ها باید آنان را در جریان کامل روند پیش رو قرار داده و با آگاهی کامل وارد این فرآیند نمایند.

کلیدواژه ها:

تکنولوژی های کمک باروری ، رحم جایگزین ، معضلات قانونی