بررسی ارتباط سرطان پستان با شایع ترین عوامل خطر بیماری های غیر واگیر در یک مطالعه اکولوژیک

مقدمه: سرطان پستان شایع ترین عامل مرگ مرتبط با سرطان در زنان دنیا است؛ به طوری که سالیانه بیش از ۱/۱ میلیون مورد جدید سرطان پستان در جمعیت زنان جهان رخ می دهد. با توجه به اهمیت موضوع، این مطالعه با هدف، تعیین نقش فاکتورهای غذایی از قبیل مصرف سبزیجات و میوه جات، لبنیات، غذاهای سرخ کردنی، ماهی، نمک به همراه غذا و عواملی هم چون وزن بدن، فعالیت فیزیکی، پرفشاری خون، دیابت، دخانیات، سطح تحصیلات و وضعیت تاهل در ایجاد سرطان پستان انجام گرفت. روش ها: ابتدا ضریب همبستگی Pearson دو طرفه بین میانگین بروز سرطان پستان در سال های ۸۵-۱۳۸۰ و تناسب عوامل خطر شایع بیماری های غیر واگیر محاسبه شد. عوامل خطری که ضریب همبستگی آن ها از لحاظ آماری معنی دار بود، جدا گردیده و وارد مدل رگرسیون خطی چند گانه شدند تا ارتباط آن عامل، در طی این سال ها هم به صورت انفرادی و هم در صورت وجود عوامل موثر دیگر بررسی شوند. یافته ها: بر اساس آمارهای موجود، سرطان پستان شایع ترین سرطان در زنان ایران و در مجموع سومین سرطان شایع کشور می باشد. بر اساس ضریب همبستگی Pearson، بین بروز سرطان پستان در زنان با ابتلا به دیابت، مصرف ماهی در هفته، تحصیلات دانشگاهی و عدم مصرف میوه جات در هفته ارتباط مثبت معنی دار وجود داشت، ولی بین بروز سرطان پستان با عدم مصرف ماهی در هفته، بی سوادی و مصرف میوه جات در هفته ارتباط منفی معنی دار وجود داشت. Regression analysis نشان داد که تحصیلات دانشگاهی، درصد مصرف میوه جات در هفته و ابتلا به دیابت در زنان، دارای ارتباط معنی دار بودند. نتیجه گیری: از آن جایی که این مطالعه از نوع اکولوژیک می باشد، در تفسیر نتایج آن باید مواظب مغالطه اکولوژیک بود. این مطالعه فقط می تواند فرضیه هایی را درباره عوامل احتمالی سرطان پستان در ایران به وجود آورد که اثبات آن مستلزم انجام مطالعات دیگری از قبیل هم گروهی و موردی- شاهدی می باشد. واژه های کلیدی: سرطان پستان، عوامل خطر شایع، ارتباط، رگرسیون خطی، مطالعه اکولوژیک و مغالطه اکولوژیک.