تفکیک ساخت و سازهای شهری از اراضی بایر با استفاده از شاخص های منتج از داده های ماهواره ای و GIS (مطالعه موردی: کلانشهر شیراز)

آگاهی یافتن نسبت به اطلاعات مربوط به توسعه ی فیزیکی شهرها و استخراج ساخت و سازهای شهری یکی از موضوعات مهم و با اهمیت در برنامه ریزی شهری است. جهت حصول اطلاعات مربوط به ساخت و سازهای شهری، یکی از را ه های دست یابی، برداشت های میدانی است که بسیار وقت گیر و هزینه بر می باشد. به منظور تهیه ی این نوع اطلاعات شهری امروزه از روش های مختلفی استفاده می نمایند. یکی از این روش ها استفاده از تصاویر ماهواره ای و بهره گیری از علم سنجش از دور شهری می باشد. در این رابطه از روش ها، الگوریتم ها و شاخص های مختلفی برای استخراج مناطق ساخته شده ی شهری می توان استفاده نمود. شاخص های طیفی منتج از داده های ماهواره ای به دلیل اجرای آسان و اجرای سریع آن ها از مزایای قابل توجهی برخوردار هستند. هدف از این پژوهش، بررسی و عملکرد ۹ شاخص طیفی پرکاربرد شهری مستخرج از ماهواره ی تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست با اندازه ی پیکسل ۳۰ متر، به منظور تفکیک مناطق ساخته شده از مناطق ساخته نشده می باشد. بدین منظور شاخص های تفاضل نرمال ساخته شده، تفاضل نرمال خاک ورزی، تفاضل نرمال سطوح غیرقابل نفوذ، تفاضل نرمال مساحت زمین برهنه، ساخته شده در مناطق خشک، تفاضل نرمال اصلاح شده ی آب، تفاضل نرمال اصلاح شده ی ساخته شده، عمودی سطح غیر قابل نفوذ و شاخص استخراج خودکار ساخته شده از ۸ برای کلان شهر شیراز محاسبه گردید. صحت برآورد-ها با استفاده از آماره ی درصد اختلاف بین مساحت های برآوردی منتج از این ۹ شاخص و نقشه ی منتج از الگوریتم حداکثر احتمال مشابهت، تفسیر بصری تصاویر منتج از سامانه ی گوگل ارث و همچنین داده های اخذ شده از حوزه ی معاونت برنامه-ریزی شهرداری شیراز صورت پذیرفت.

کلیدواژه ها:

شاخص های ماهواره ای ، ساخت و ساز شهری ، کلان شهر شیراز