مدل سازی زیست خوان پسیل آسیایی مرکبات، (Diaphorina citri Kuwayama (Hem.: Psyllidae، در ایران

پسیل آسیایی مرکبات، Diaphorina citri Kuwayama ۱۹۰۸، یکی از جدی­ ترین آفات مرکبات در دنیا است. علاوه بر خسارت مستقیم آن در اثر تغذیه، عامل بیماری سبز شدن مرکبات (هوانگ لونگ بینگ) را نیز منتقل می­ کند. به منظور مدیریت موثر  این آفت لازم است که پراکنش جغرافیایی بالقوه آن بررسی شود. در این مطالعه، مدل اکوژیکی زیست­ خوان (بر اساس ۲۳ منطقه نمونه­برداری) به منظور پیش بینی پراکنش جغرافیایی بالقوه و تعیین عوامل کلیدی تاثیر گذار در پراکنش گونه پسیل آسیایی مرکبات در ایران با استفاده از برنامه ­های مرتبط با سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) و (Maximum Entropy (MaxEnt، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که مطلوب ­ترین مناطق اقلیمی برای پراکنش این آفت محدود به جنوب استان کرمان، جنوب شرقی استان فارس، نواحی مرکزی و شرقی استان هرمزگان و همچنین نواحی مرکزی استان سیستان و بلوچستان (از شرق تا غرب) با شرایط اقلیمی خشک با زمستان­ های ملایم و تابستان­ های خیلی گرم است. به علاوه، برخی نواحی دارای مطلوبیت کم­تر (استان بوشهر و خوزستان) و نامناسب (شمال ایران) برای پراکنش این آفت هستند. بر اساس آزمون جک­ نایف، دامنه دمای سالیانه مهم ­ترین عامل زیستی- اقلیمی در مدل­سازی پراکنش گونه بود. میزان سطح زیر نمودار (AUC) ۹۸۸/۰ تعیین شد که نشان دهنده کیفیت بالای مدل در ارائه الگوی پراکنش این گونه است.

کلیدواژه ها:

مدل اکوژیکی زیست خوان ، مکسنت ، سیستم اطلاعات جغرافیایی ، بیماری سبز شدن مرکبات و هوانگ لونگ بینگ