تئوریهای عدالت در فلسفه سیاسی خواجه نصیرالدین طوسی

پژوهش مفهوم بنیادین عدالت، در تفکر هر اندیشمند سیاسی در خور اهتمامی والاست؛ زیرا بررسی این مقوله، میتواند ما را با زوایای متعددی از آرای آنها آشنا سازد. در حقیقت، مفهوم کانونی عدالت، دارای اهمیتی کم نظیر در عرصههای نظری و عملی سیاست و اجتماع بوده و از جامعترین غایات دینی و سیاسی است. دانشمند و فیلسوف گرانمایه اسلامی؛ یعنی خواجه نصیر الدین طوسی هم، مباحث گستردهای را به بررسی مفهوم عدالت اختصاص داده است. بنابراین، با توجه به اهمیت این اصل در اسلام و اندیشههای سیاسی، این مقاله قصد دارد ضمن تبیین نظریههای خواجه در این زمینه، به این موضوع نیز بپردازد که موضع این اندیشمند در قبال حکام جائر و متغلب چگونه بوده و آیا خود کامگی و افزایش روز افزون آن در عصر ایشان، تئوریهای عدالت او را از خود متاثر ساخته و او را به انفعال نظری و عملی در این وادی کشانده است؟ و آیا اساسا خواجه، قائل به حق شورش و عصیان علیه حکام ستم پیشه و جائر بوده است یا خیر؟ این نوشتار، در پاسخ به این پرسشها به رشته تحریر در آمده است.