سنجش آسیب پذیری اقتصادی و اجتماعی کشاورزان در برابر خشکسالی (مطالعه موردی: گندم کاران شهرستان های کرمانشاه، صحنه و روانسر)

وقوع خشکسالی های اخیر در ایران و شدت خسارت های وارد شده، از ادامه آسیب پذیری کشاورزان حکایت می کند. در زمان حاضر مدیریت خشکسالی در کشور ما، بر مبنای مدیریت بحران صورت می گیرد و بدین ترتیب به کاهش تاثیرات و آمادگی در برابر خشکسالی توجه چندانی نمی شود. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از این مطالعه سنجش آسیب پذیری اقتصادی و اجتماعی خشکسالی در بین کشاورزان گندم کار از سه منطقه با شدت های متفاوت خشکسالی بوده است: بسیار شدید، فوق العاده شدید و بحرانی در شهرستان های کرمانشاه، صحنه و روانسر. در این مطالعه از روش پیمایشی استفاده شد و داده ها از ۳۷۰ کشاورز گندم کار با استفاده از روش نمونه گیری طبقه بندی چندمرحله ای جمع آوری گردید. به منظور جمع آوری داده ها از مصاحبه حضوری با کشاورزانی که با خشکسالی در سال های ۸۸-۱۳۸۶ مواجه و دست به گریبان شده بودند، بهره گرفته شد. پس از مرور و مطالعات مقدماتی، شاخص های اجتماعی– اقتصادی آسیب پذیری استخراج شدند. برای سنجش آسیب پذیری اجتماعی- اقتصادی کشاورزان گندم کار از فرمول می بار و والدز (۲۰۰۵) استفاده شد. یافته های پژوهش حاکی از آن اند که کشاورزان گندم کار در شهرستان روانسر بیشترین آسیب پذیری را داشته اند، و کشاورزان گندم کار در شهرستان کرمانشاه با کمترین آسیب پذیری اقتصادی و اجتماعی مواجه بوده اند. دستاوردهای این مطالعه می تواند مسئولان مدیریت خشکسالی استان کرمانشاه را در تخصیص اعتبارات با توجه به میزان آسیب پذیری مناطق یاری برساند.

کلیدواژه ها:

آسیب پذیری ، استان کرمانشاه ، خشکسالی ، کشاورزان ، مدیریت ریسک