انسجام واژگانی در شعر حسینی فاروق جویده بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن (مطالعه موردی قصیده: فی رحاب الحسین)

علم انسجام یک مفهوم معنایی است که به روابط موجود در میان اجزای تشکیل دهنده یک متن می پردازد. در این روش (بررسی روابط میان اجزای تشکیل دهنده متن) عواملی که باعث ایجاد هماهنگی در بافت متن می شود مورد بررسی قرار می گیرد. از آنجا که معمولا معنا از طریق واژگان به مخاطب انتقال می یابد می توان گفت انسجام واژگانی نیز ارتباط معنایی میان واژگان یک متن را نشان می دهد. از این روی جستار حاضر برای دستیابی به درک بهتر متن شعری که چینشی هماهنگ از واژگان محسوب می شود از نظریه نوین انسجام واژگانی بهره جسته است. در این پژوهش قصیده «فی رحاب الحسین» سروده فاروق جویده -یکی از شاعران سیاسی مصر در دوره حاضر - مورد بررسی قرار می گیرد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و در حوزه انسجام و به طور خاص، انسجام واژگانی بر اساس نظریه هالیدی و رقیه حسن، انجام یافته و می کوشد تا علاوه بر تعریف و تبیین عناصر انسجام واژگانی در قصیده مزبور، به تحلیل ادبی انسجام آن نیز پرداخته شود و بدین طریق قابلیت انطباق این نظریه را بر شعر معاصر عربی نشان دهد. بدین منظور نخست تعریفی از انسجام و انواع آن بیان می شود و سپس عناصر انسجام واژگانی در متن شعری منتخب مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد. یافته های پژوهش نشان می دهد مولفه تکرار از جمله پرکاربردترین عناصر واژگانی در متن موجود بوده و در ایجاد هماهنگی و وحدت انسجامی، نقش بسزایی داشته است.

کلیدواژه ها:

زبانشناسی ، رویکرد نقش گرا ، انسجام واژگانی ، شعر حسینی معاصر ، فاروق جویده.