محوریت بوم مدینه در حدیث و پیدایی گفتمان فرابومی حدیث در میان محدثین اهل سنت در دو سده نخست هجری

هادی خواجوی; علی بیات; حمید باقری

محوریت بوم مدینه در حدیث و پیدایی گفتمان فرابومی حدیث در میان محدثین اهل سنت در دو سده نخست هجری

محل انتشار: دوفصلنامه حدیث پژوهی، دوره: 15، شماره: 1

سال انتشار: 1402

نوع سند: مقاله ژورنالی

زبان: فارسی

مشاهده: 135

فایل این مقاله در 32 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

دریافت فایل کامل مقاله

صدور گواهی نمایه سازی
من نویسنده این مقاله هستم

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

https://civilica.com/doc/1756371

شناسه ملی سند علمی:

JR_HADITH-15-1_012

تاریخ نمایه سازی: 19 شهریور 1402

چکیده مقاله:

رسول خدا۲ در مدینه با تفسیر آیات قرآن و بیان حدیث، دانش حدیث را بنیان نهاد. استماع و نقل احادیث توسط صحابه و تابعین در مدینه، ظهور فقها و محدثان برجسته ای چون فقهای سبعه و مالک بن انس در آنجا و سیاست های مذهبی امویان سبب پیدایی و مرجعیت بوم مدینه در نقل و نشر حدیث گردید. مسئله اصلی این مقاله، تبیین مرجعیت و برتری محدثان مدنی اهل سنت در دو سده اول، و شناسایی و تحلیل زمینه ها و عوامل موثر در شکل گیری گفتمان حدیث فرابومی در پذیرش، نقل، ثبت و اعتبار روایات محدثان غیرمدنی است. شواهد تاریخی بیانگر این است که با گسترش اسلام در سرزمین های مختلف، مهاجرت صحابه مدنی برای فتوحات و تبلیغ اسلام، تشکیل حلقه های حدیثی در شهرهایی چون کوفه و بصره با محوریت صحابه، اجتماع محدثان در بغداد به عنوان مرکز حکومت فراقومی عباسیان، رحله محدثان به شهرهای مختلف برای طلب حدیث زمینه ها و عوامل اصلی موثر در شکل گیری و نهادینه شدن تدریجی گفتمان فرابومی حدیث فراهم شد.

کلیدواژه ها:

محوریت مدینه در حدیث ، گفتمان فرابومی حدیث ، حدیث اهل سنت ، مالک بن انس ، شافعی ، رحله طلب حدیث ، مکتب حدیثی مدینه و کوفه

نویسندگان

هادی خواجوی

دانشجوی دکتری گروه تاریخ تمدن و تمدن ملل اسلامی، دانشگاه بین المللی امام خمینی، قزوین، ایران

علی بیات

دانشیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران

حمید باقری

استادیار گروه علوم قرآن و حدیث دانشکده الهیات دانشگاه تهران، تهران، ایران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :

قرآن کریم ...
آل داود، ع. (۱۳۸۳ش). «ابن اسحاق». در دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. ...
ابن خلکان، ش. (۱۹۷۱م). وفیات الاعیان وانباء ابناء الزمان (ا. ...
ابن رجب حنبلی، ز. (۱۴۰۷ق). شرح علل ترمذی (ه. عبدالرحیم ...
ابن سعد، م. (۱۹۶۸م). الطبقات الکبری (ا. عباس، محقق). بیروت: ...
ابن عبدالبر، ع. (۱۴۱۲ق). الاستیعاب فی معرفه الاصحاب (م. بجاوی، ...
ابن عدی، ا. (۱۴۱۸ق). الکامل فی ضعفاء الرجال (ع. احمد ...
ابن قیم الجوزیه، م. (۱۴۱۱ق). اعلام الموقعین (م. عبدالسلام ابراهیم، ...
ابن کثیر، ا. (۱۴۰۷ق). البدایه و النهایه. بیروت: دارالفکر ...
بخاری، م. (۱۴۲۲ق). صحیح (م. الناصر، محقق). دمشق: دار طوق ...
بلاذری، ا. (۱۴۱۷ق). جمل من انساب الاشراف (س. زکار، و ...
بهادری، آ.، و مهدوی راد، م. (۱۳۸۸ش). جستاری در اهداف ...
بیات، ع. (۱۴۲۸ق). وقفه عند اسباب انتقال الخلافه الاسلامیه من ...
بیهقی، ا. (۱۴۲۴ق). السنن الکبری (م. عبدالقادر عطا، محقق). بیروت: ...
پاکتچی، ا. (۱۳۸۰ش). اوزاعی. در دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز ...
(۱۳۹۳ش). تفسیر. در دایرهالمعارف بزرگ اسلامی. تهران: مرکز دایرهالمعارف بزرگ ...
(۱۳۹۲ش). جوامع حدیثی اهل سنت. تهران: دانشگاه امام صادقt ...
پاکتچی، ا.، و میرحسینی، ی. (۱۳۹۰ش). تاریخ حدیث. تهران: انجمن ...
جانی پور، م. (۱۳۹۶ش). تاثیرات جریان مدینه محوری در گسترش ...
الحاکم، ا. (۱۳۹۷ق). معرفه علوم الحدیث (م. حسین، محقق). بیروت: ...
خطیب بغدادی، ا. (بی تا). شرف اصحاب حدیث (م. س. ...
(۱۴۲۷ق). سیر اعلام النبلاء. قاهره: دارالحدیث، ...
(۱۴۲۲ق). تاریخ بغداد (ب. عواد معروف، محقق). بیروت: دارالغرب الاسلامی ...
خواجوی، ه. (۱۳۹۷ش). سیر تحول سنن نگاری تا قرن سوم ...
خوئی، ا. (بی تا). معجم الرجال الحدیث. بی جا: الخوئی ...
دارمی، ا. (۱۴۱۲ق). سنن الدارمی (ح. سلیم اسد الدارانی، محقق). ...
ذهبی، ش. (۱۴۰۵ق). سیر اعلام النبلاء (ش. الارناووط، محقق). بی ...
(۱۴۱۳ق). تاریخ الاسلام و وفیات المشاهیر و الاعلام (ع. عبدالسلام ...
رازی، ا. (۱۲۷۱ق). الجرح و التعدیل. بیروت: دار احیاء التراث ...
زرقانی، م. (۱۴۲۴ق). شرح زرقانی علی موطا (ط. عبدالروف سعد، ...
زهرانی، ا. (۱۹۹۶م). تدوین السنه النبویه نشاته و تطوره من ...
سلماسی، ی. (۱۴۲۲ق). منازل الائمه الاربعه ابی حنیفه و مالک ...
شافعی، م. (۱۳۵۸ق). الرساله (ا. شاکر، محقق). مصر: مکتبه الحلی ...
شولر، گ. (۱۳۹۳ش). شفاهی و مکتوب در نخستین سده های ...
طبرسی، ا. (۱۳۸۹ق). الاحتجاج. نجف: مطابع النعمان النجف الاشرف حسن ...
طوسی، ا. (۱۴۱۵ق). رجال الطوسی (ج. قیومی اصفهانی، محقق). قم: ...
العلوانی، ط. (۱۹۸۷م). ادب الاختلاف فی الاسلام. آمریکا، فیرجینیا: المعهد ...
کلینی، م. (۱۴۰۷ق). الکافی (ع. غفاری، و م. آخوندی). تهران: ...
مالک بن انس (۱۴۲۵ق). الموطا. م. الاعظمی، ابوظبی، موسسه زاید ...
مسلم بن حجاج، ا. (بی تا). المسند الصحیح (م. عبدالباقی، ...
معارف، م. (۱۳۸۵ش). نقل به معنی در حدیث، علل و ...
المفضل الجندی (ابوسعید)، ا. (۱۴۰۷ق). فضائل المدینه (م. الحافظ، و ...
منتظرالقائم، ا.، و بهنیافر، ا. (۱۳۹۰ش). جایگاه و نقش دانشمندان ...
مهمان نواز، ع.، حجتی، م.، و مهریزی، م (۱۳۹۵ش). پیوند تاریخی زهد ...
مهمان نواز، ع. و قاسم پور، م. (۱۳۹۴ش). بررسی تغییرات ...
ReferencesAl-Alu′wani, T. (۱۹۸۷). Adab Al-ikhtelaf fi Islam. Virginia: The International ...
Al-Hākim, A. (۱۹۷۶). Ma′rifuh ′Olum Al-hadith. Researched: M. Hussein. Beirut: ...
ālī Dāwūd, S. (۲۰۰۳). Ibn Ishaq. Volum ۳. Tehran: The ...
Al-Mufaddal Al-Jundi, A. (۱۹۸۶). fadayil almadinih. ed: M. Muti’ Al-Hafiz ...
Bahaduri, A., & Mahdavi Rad, M. (۲۰۰۹). Jost āri dar ...
Balādhurī , A. (۱۹۹۶). Phrases from the Ansab alashraf. ed: S. ...
Balazari, A. (۱۹۹۶). Jumal min Ansab al-Ashrat. Bayrut: Dar al-Fikr ...
Bayat, A. (۲۰۰۷). Waqfah e′nda Asbab Inteqal Al-khelafah Al-islamiah min ...
Bayhaqi, A. (۲۰۰۳). Al-sunan Al-kubrā. Researched: M. Abd al-Qadir Atta, ...
Bukhārī, M. (۲۰۰۱). Ṣaḥīḥ al-Bukhārī. Research ed: M. Zuhair bin ...
Dāromi, A. (۱۹۹۱). Sonan al-Dāromi. ed: H. Saliēm Asad Al-Darani. ...
Dhahabi, S. (۱۹۸۴). Siar Aealam Alnubala'i. ed: Shuaib al-Arnaout, BJ: ...
(۱۹۹۲). tarikh alaislam w wafayat almashahir walaelam. ed: Omar Abd ...
Ibn ′Adī, A. (۱۹۹۷). alkāmil fi dueafa' alrijal. Researched: A. ...
Ibn al-Barr, U. (۱۹۹۱). Al-Isti'ab fi ma'rifat al-ashab‎. Researched: Muhammad ...
Ibn Kathīr, A. (۱۹۸۶). Al-Bidāya wan Nihāya. Beirut: Dar Al-Fikr. ...
Ibn Khallakān, Sh. (۱۹۷۱). Wafayāt al-Aʿyān wa-Anbāʾ Abnāʾ az-Zamān. ed: ...
Ibn Qayyim al-Jawziyya, M. (۱۹۹۰) A′lam Almuqieini. Researched: M. Abd ...
Ibn Rajab Hanbali, Z. (۱۹۸۶). Explation of ialal Al-Tirmidhī. ed: ...
Ibn sa' d, M. (۱۹۶۸). al-Tabaghāt al-Kubra. Bayrut: Dar Safer ...
Jani Pour, M. (۲۰۱۷). The effects of the Medina-centered movement ...
Khajawi, H. (۲۰۱۸). Seyr Tahawul Suman negari ta Qarn SewomHejri ...
Khatib Baqdadī, A. (n.d). Sharaf As-hab al-Hadith. ed:M. Saeed Khati ...
(۲۰۰۶). Seyaru A′lam Alnubala, Cairo: D ārAlhadith. (In Persian). ...
(۲۰۰۱) Tārikh Baqdad. Bashār ′awad mar ūf, Beirut, Dar Al-Gharb ...
Khoei, A. (n.d). Muejam alrijal alhadith. No place: al-Khoei Alislamia. ...
Kuleini, M. (۱۹۸۶). Al-Kafi. ed: A.A. Ghafari, & M. Akhūndi. ...
Ma'aref, M. (۲۰۰۶). Transmission on Meaning in hadith, its causes ...
Malik bin Anas. (۲۰۰۴). Muwatta. M. Mustafa Al-A′dhami, Abu Dhabi, ...
Mehman Nawaz, A. and Qasimpour, M. (۲۰۱۴). Ingareh Taqyirat sonat ...
Mehmannawaz, A., Hojjati, M., & Mehrizi, M. (۲۰۱۶). The historical ...
Muntazir alqayim, A., & Behniafar, A. (۲۰۱۱). Jayegah wa naqshe ...
Muslim ibn al-Ḥajjāj, A. (n.d). Ṣaḥīḥ Muslim. ed: M. F. ...
Paktchi, A. (۲۰۱۳). The Ssunni Collectives of Hadiths of Ahl ...
(۱۹۶۰). Awza'i, Volum ۱۰,Tehran: The center for The Great Islamic ...
(۱۹۷۳) Tafsir, Volum ۱۵,Tehran: The center for The Great Islamic ...
Paktchi, A., & Mir Hosseini, Y. (۲۰۱۱). History of Hadith. ...
Razi, I. (۱۸۵۴). Al-Jarh wa’l-Ta’deel. Beirut: The House of Revival ...
Salmasi, Y. (۲۰۰۱), Man āzel ala'mah alarba′a Abu Hanifa. M. ...
Shafi’i, M. (۱۳۳۹). Al-RiSāla. ed: A. Shaker. Egypt: Al-Heli Library. ...
Shuler, G. (۲۰۱۳). Shfahi wa maktūb. Nosrat Nilsaz, Tehran: Hikmat. ...
Tabrisy, A. (۱۹۶۹). al-Aihtijaji. najaf: matabie alnueman alnajaf al'ashraf hasan ...
Tusi, M. (۱۹۹۴). Rijal al-Tusi, Javad Qayumi Isfahani. Qom: muasese ...
Zahrāni, A. (۱۹۹۶). Tadwin īAlsona Alnabawia Nash'atuhu wa Tatawurehi men ...
Zurqani, M. (۲۰۰۳). Explanation of Zarqani on Almutaë book. T. ...

نمایش کامل مراجع