تحلیل همدید بارش سنگین ۲۰ و ۲۱ آبان ۱۴۰۰، مطالعه موردی (نوار ساحلی استان مازندران)

بارشهای سنگین حاصل از الگوهای جوی بسته به بازه زمانی رخداد آن می تواند حوادث و پیامدهای ناگواری مانند وقوع سیل به همراه داشته باشند. پژوهش حاضر به منظور تحلیل همدید بارش فوق سنگین ۶/۵۱۲ میلی متری نوار ساحلی استان مازندران که منجر به رخداد سیل در تاریخ ۱۱ و ۱۲ نوامبر سال ۲۰۲۱ مصادف با ۲۰ و ۲۱ آبان ماه سال ۱۴۰۰ در ایستگاه رامسر، نگارش یافته است . دیدگاه این مقاله محیطی به گردشی بوده و نخست مقدار بارش ایستگاههای زمینی استان مازندران از سازمان هواشناسی کشور، مشخص شده و سپس با دریافت نقشه های سطح زمین و ترازهای ۸۵۰، ۵۰۰، ۲۵۰ هکتوپاسکال از ۴۸ ساعت قبل از وقوع بارش از وب سایت مرکز ملی پیش بینی محیطی (NCEP/NCAR) و تحلیل آنها علت آشکار گردید. نتایج حاصل از تحلیل نقشه ها نشان داد در زمان وقوع بارش سنگین ، سامانه ی پرفشاری در عرضهای بالا تشکیل شده، سپس به سمت شرق جابه جا شده و بر روی دریای خزر قرار گرفته است . با توجه به تحلیل همزمان نقشه های سطح زمین و سطوح بالای جو مشخص گردید، علاوه بر حاکمیت پرفشار در سطح زمین ، در ترازهای میانی و بالایی جو ناوه حاکم بوده است . همچنین سطح زمین دارای جبهه سرد بوده و با توجه به دمای نسبتا بالای جنوب دریای خزر، اختلاف دما بین سواحل شمالی و جنوبی دریا شدید بوده و هوای سرد به هنگام عبور از دریای خزر، با توجه به فصل و بالا بودن میزان دمای آب از زیر گرم و مرطوب شده و در نتیجه ناپایدار گشته است . جریان واچرخندی هوا نیز، این هوای ناپایدار و مرطوب را به سمت سواحل جنوبی خزر رانده، وجود ناوه در ترازهای بالایی ، منفی بودن مقادیر حرکت قائم هوا (امگا) تا تراز ۲۵۰ هکتوپاسکال، چرخدگی مثبت در ترازهای میانی جو، مقدار زیاد آب قابل بارش و تغذیه ی رطوبت سامانه ها از دریای سیاه و تقویت آن توسط دریای خزر شرایط لازم جهت وقوع بارش شدید را در منطقه مورد مطالعه مهیا کرده است .

کلیدواژه ها:

بارش سنگین ، دریای خزر ، پرفشار ، ناوه ، رامسر