پتانسیل سنجی مناطق بهینه‎ی توسعه‎ی ژئومورفوتوریسم (‎مطالعه موردی: منطقه‎ی مرنجاب در جنوب دریاچه‎ی نمک)

منطقه‎ی مرنجاب، در شمال کاشان و جنوب دریاچه‎ی نمک واقع شده است. این منطقه، به‎علت شرایط ویژه‎ی ژئومورفولوژیکی و مناظر طبیعی و بی‎همتایش که گویای عناصر و اجزای کویر است جاذبه های خاص ژئومورفولوژیکی و ژئوتوریسمی دارد که در صورت مطالعه و شناسایی قابلیت های گردشگری آن و برنامهریزی لازم در این خصوص، توانایی تبدیل‎شدن به منطقه‎ای ژئوتوریسمی فوق العاده را دارد. هدف این پژوهش، شناسایی دقیق جاذبه های ژئومورفولوژیکی مناسب برای توسعه‎ی ژئوتوریسم و اکوتوریسم در منطقه و معرفی مستعدترین قسمت های منطقه برای تمرکز تاسیسات گردشگری است. به‎همین دلیل، اطلاعات مورد نیاز در این پژوهش به دو روش کتابخانه ای و مطالعات میدانی گردآوری و با استفاده از نقشه های مورد نیاز، عکس و تصاویر ماهواره ای، وسایل صحرایی و نرم‎افزارها و همچنین با استفاده از دو مدل دلفی و تحلیل سلسله‎مراتبی به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شد. در روش کتابخانه ای علاوه‎بر متون مرتبط با موضوع، برخی از اطلاعات مورد نیاز، به‎ویژه اطلاعات کمی با مراجعه به کتابخانه ها، اداره‎ها و سازمان ها جمع آوری شد. در روش مطالعات میدانی، جمع آوری اطلاعات، با مشاهده مستقیم (عکس و فیلم)، مصاحبه و پرسش نامه انجام شد. در این راستا، تعداد ۱۰ پرسش نامه به روش دلفی یا پرسشگری خبره، پر شد و وزن های به‎دست آمده وارد لایه های GIS شد تا به‎روش تحلیل سلسله‎مراتبی یا AHP منجر به تعیین مکان های مناسب شود. نقشه‎ی نهایی و نتایج آن نشان داد که از مجموع ۳۲۰۰۰ هکتار مساحت منطقه‎ی مورد مطالعه، حدود ۱/۳۲ هکتار پتانسیل بالا، ۳/۸ هکتار پتانسیل به‎نسبت بالا، ۵/۸ هکتار پتانسیل متوسط، ۱/۴۶ هکتار پتانسیل به‎نسبت پایین و ۷/۱۰ هکتار نیز پتانسیل پایین دارند. درنتیجه، می توان برای ۳/۷% از مساحت منطقه که پتانسیل اکوتوریسمی متوسط به بالا دارند، برنامه ریزی کرد.

کلیدواژه ها:

اکوتوریسم ، تحلیل سلسله‎مراتبی (AHP) ، ژئوتوریسم ، مرنجاب