ذخیره آب و پراکنش ریشه در عمق های مختلف خاک در جنگلکاری های زبان گنجشک و پیسه آ

ذخیره آب خاک در جنگل تا حد زیادی تحت تاثیر روابط متقابل پوشش گیاهی و خاک قرار دارد. در مدیریت جامع نگرانه می توان با شناخت صحیح این روابط و توجه به اهمیت نگهداشت آب خاک، حفظ تعادل هیدرولوژیک مطلوب در جنگل را تضمین کرد. پژوهش حاضر با هدف بررسی ذخیره آب خاک در عمق های مختلف و ارتباط آن با تغییرات پوشش گیاهی و سیستم ریشه دوانی آنها انجام گرفت. با استفاده از داده های درصد رطوبت حجمی خاک و داده های پراکنش ریشه دو گونه زبان گنجشک و پیسه آ جنگلکاری شده، ذخیره آب خاک به صورت جداگانه برای عمق های ۲۰، ۴۰، ۶۰ و ۱۰۰ سانتی متری و همچنین برای پروفیل یک متری تعیین شد. سپس با تعیین درصد سطح ریشه به سطح خاک و تعداد ریشه در لایه های ۱۰ سانتی متری تا عمق یک متری خاک، ارتباط ذخیره آب خاک در عمق های مختلف با پراکنش ریشه دو توده بررسی شد. برای بررسی وجود و نبود اختلاف معنی دار بین ذخیره آب خاک و پراکنش ریشه تحت تاثیر عمق ها و گونه های مختلف از آزمون های غیرپارامتری فریدمن و من ویتنی استفاده شد. نتایج این پژوهش نشان داد که روند کاهشی پراکنش ریشه و روند افزایشی ذخیره آب خاک با افزایش عمق تا عمق ۴۰ سانتی متری خاک با سرعت و شیب تندتری اتفاق می افتد و از عمق ۴۰ تا ۱۰۰ سانتی متری خاک تقریبا کم و ثابت می ماند. براساس این پژوهش، مقدار ذخیره آب در بیشتر عمق های بررسی شده و همچنین برای پروفیل یک متری خاک، در توده پیسه آ به طور معنی داری کمتر از مقدار آن در توده زبان گنجشک است.

کلیدواژه ها:

بیلان آب خاک ، پوشش گیاهی ، توزیع ریشه ، رطوبت خاک ، هیدرولوژی خاک