واکاوی دیدگاه های فریقین درباره «الذین اوتوا العلم» در سوره عنکبوت

در تفسیر آیه ۴۹ سوره عنکبوت: *بل هو آیات بینات فی صدور الذین اوتوا العلم*، ابهاماتی درباره عبارت­های «هو آیات بینات» و «الذین اوتوا العلم» وجود دارد و با توجه به این که رجوع ضمیر «هو» به چه کسی و یا چه چیزی است، مفهوم «آیات بینات» و مهم­تر از آن، تعیین مصداق «الذین اوتوا العلم» تغییر خواهد کرد. این پژوهش با شیوه توصیفی تحلیلی، به بررسی دیدگاه های تفسیری فریقین در پنج قرن نخست هجری پرداخته است. دیدگاه­های فریقین درباره مصداق عبارت «الذین اوتوا العلم» عبارتند از: اهل کتاب و علمای آنان، اهل کتابی که مسلمان شده­اند، مومنان، علما، پیامبر اسلام و امامان معصوم. در این میان امامان فقط خود را مصداق آیه معرفی نموده­اند. در نقد دیدگاه­ها، نخست در تعیین مرجع ضمیر «هو» بین پیامبر و قرآن، مشخص شد که قرآن مرجع ضمیر است و درنتیجه، برخی از مصادیق ذکرشده برای عبارت «الذین اوتوا العلم» صلاحیت مصداق بودن را از دست دادند و با تبیین مفهوم عبارت «آیات بینات»، اختصاص «الذین اوتوا العلم» به پیامبر اکرم و امامان معصوم آشکارگردید که در برخی روایات تفسیری شیعه بدان اشاره شده است.

کلیدواژه ها:

«الذین اوتوا العلم» ، پیامبر ، فریقین ، اهل بیت ، اهل سنت