اثر آبیاری قطره ای زیرسطحی روی دینامیک شوری، میزان بهره وری آب و عملکرد نیشکر بازرویی

بالا بودن تبخیر، دمای هوا و کیفیت نسبتا پایین آب آبیاری، از مهم ترین عوامل محدود کننده آبیاری نیشکر در خوزستان هستند. به­نظر می­رسد که با توجه به سوابق پژوهش­های انجام شده، آبیاری قطره ای زیرسطحی با اعمال مدیریت مناسب، موفق عمل نماید، لذا به­همین منظور اثر اعماق کارگذاری ۱۵، ۲۰ و ۳۰ و فاصله ۷۵ سانتی­متری قطره­چکان­ها و مقایسه با آبیاری معمول اراضی نیشکر به­عنوان شاهد (کنترل)، بر روی بهره­وری آب و عملکرد نیشکر در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی بررسی شد. نتایج تجزیه واریانس صفات کمی نشان داد که عمق کارگذاری قطره­چکان­ها، از لحاظ عملکرد در سطح یک درصد و از لحاظ صفات ارتفاع ساقه، تعداد ساقه در هکتار و بهره­وری آب به ازای نیشکر و شکر تولیدی، در سطح پنج درصد اختلاف معنی­دار بود. با توجه به نتایج صفات­ کیفی، اثر تیمار عمق کارگذاری قطره­چکان­ها، در کلیه صفات، غیرمعنی دار بود. در عمق کارگذاری ۲۰ سانتی­متری قطره­چکان­ها، بالاترین بهره­وری آب به ازای نیشکر و شکر تولیدی به­ترتیب ­میزان ۱/۶  و ۷۳/۰کیلوگرم بر متر مکعب و کم­ترین بهره­وری آب به ازای نیشکر و شکر تولیدی، در تیمار شاهد به­ترتیب میزان ۲/۴ و ۵۱/۰ کیلوگرم بر متر مکعب به­دست آمد. در نتیجه بهره وری آب در تیمار شاخص انتخابی (عمق کارگذاری ۲۰ سانتی­متر)، به ازای نیشکر و شکر تولیدی، افزایش بیش از ۳۰ درصدی بهره وری آب را نسبت به آبیاری معمول مزارع (شاهد)، به­دنبال داشته است. نتایج توزیع شوری در اطراف قطره­چکان­ها نیز نشان داد که تحت شرایط آبیاری قطره ای زیرسطحی با آب شور، کمترین مقادیر شوری همواره به صورت یک محدوده در اطراف قطره چکان دیده شد و با فاصله گرفتن از قطره چکان­ها، شوری افزایش یافته و نمک ها بیشتر در محدوده جویچه های طرفین قطره چکان ها متمرکز شده اند، به طوری که بیشترین میزان شوری در کف جویچه اتفاق افتاد و در روی پشته که لوله قطره چکان دار و در طرفین آن دو ردیف نی کشت شده بود، کمترین میزان شوری حادث شد.

کلیدواژه ها:

آبیاری قطره ای زیرسطحی ، بهره وری آب ، عملکرد نیشکر ، قطره چکان ، دینامیک شوری