ارزیابی مقاومت و واکنش عملکرد دانه و اجزای آن در ژنوتیپ های گندم بهاره به بلایت فوزاریومی سنبله

بلایت فوزاریومی سنبله از بیماری های مهم گندم در سراسر جهان است که علاوه بر کاهش عملکرد باعث افت کیفیت دانه ها و آلودگی آنها به مایکوتوکسین ها می شود. اصلاح برای ایجاد ارقام مقاوم از موثرترین روش های مبارزه با این بیماری محسوب می شود. در این مطالعه ۳۰ ژنوتیپ گندم بهاره شامل ۲۸ ژنوتیپ گندم نان و دو رقم گندم دوروم در قالب یک طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفتند. به منظور مطالعه عملکرد دانه و اجزای آن، یک بخش سالم به عنوان شاهد در مقابل بخش آلوده مورد ارزیابی قرار گرفت. درصد وقوع بیماری، شدت بیماری، درصد دانه های آلوده و شاخص حساسیت به تنش برای کاهش عملکرد (SSI) به ترتیب به عنوان شاخص های تیپ اول تا چهارم بیماری مورد ارزیابی قرار گرفتند. دیاگرام دوبعدی شاخص های درصد وقوع بیماری، شدت بیماری و درصد دانه های آلوده دوبه دو در مقابل یکدیگر رسم شد و واکنش ژنوتیپ های از نظر مقاومت های تیپ اول تا سوم با یکدیگر مقایسه شد. تجزیه مرکب برای اجزای عملکرد مشخص کرد که وزن هزاردانه کاهش معنی داری در بخش آلوده نسبت به بخش سالم نشان داد و کاهش عملکرد دانه در این آزمایش به علت کاهش وزن هزاردانه بود. دیاگرام دوبعدی ISK به عنوان میانگین وزنی شاخص های درصد وقوع بیماری، شدت بیماری و درصد دانه های آلوده در برابر شاخص SSI رسم شد و واکنش کاهش عملکرد نسبت به واکنش مقاومت آنها در مزرعه مورد بررسی قرار گرفت. فلات داری بیشترین کاهش عملکرد در بین ژنوتیپ ها و فرونتانا و سومای تری دارای کمترین کاهش عملکرد در بین ژنوتیپ های مورد ارزیابی بودند.