واژه ی «مجنون» در میزان نقد، واکاوی مجدد و تحلیل آراء اخیر

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 90

فایل این مقاله در 34 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QRAZ-9-18_005

تاریخ نمایه سازی: 9 آبان 1402

چکیده مقاله:

برخی اخیرا ادعا نموده ­اند که واژه­ ی «مجنون» در قرآن براساس نظریه معنی، با «کاهن»، «ساحر»، «معلم» و«شاعر» هم­نشین شده و از آن­جا که این واژه­ ها نزد عرب جاهلی دارای بار مثبت معنایی هستند، لذا «مجنون» به معنای «دیوانه» صحیح نیست که بار معنایی منفی دارد. «جن ­زده» ترجمه صحیح «مجنون» است که ارتباط با جن را به ذهن  متبادر می ­کند. هدف این پژوهش، یافتن مقصود و بار معنایی واژه ­ی «مجنون» در کاربردهای قرآنی است که با روش تحلیلی - توصیفی و با یافتن نمونه ­های قرآنی، به این پرسش، پاسخ مناسب یافته شده است.  دست­ آورد این پژوهش این است که واژه ­ی «مجنون»، همیشه با واژه­ های فوق هم­نشین نشده؛ بلکه با هرکدامشان یک یا دو مرتبه و یا به صورت انفرادی، به­ کار رفته است. همچنین اگر ملقب کردن به کاهن، معلم و شاعر در جاهلیت، نشانه رفعت باشد، ملقب بودن به کذاب از هم­نشین ­های مجنون، چنین نیست و مفسران، مجنون را به  فرد دارای جنون، تفسیر کرده اند که بار معنایی مثبتی ندارد. در چهار مورد نیز، پیامبر (ص)توسط کفار، با «به­ جنه» توصیف شده که مفسران آن را به معنی«دیوانگی» گرفته ­اند. خدا نیز در چهار آیه با تعبیر «ما بصاحبکم من جنه» این صفت را از حضرت نفی کرده است.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

صمد عبداللهی عابد

دانشیار علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز، ایران

ناصر حمزه پور

مربی علوم قرآن و حدیث دانشگاه شهید مدنی آذربایجان. تبریز، ایران

امیر مقدم متقی

دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دکتر علی شریعتی دانشگاه فردوسی مشهد. مشهد، ایران.

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • قرآن مجید، با ترجمه محمد مهدی فولادوند ...
  • آلوسی، سید محمود (۱۴۱۵ق). روح المعانی، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ابن ابی­حاتم، عبدالرحمن (۱۴۱۹ق). تفسیر القرآن العظیم، عربستان: مکتبه نزار ...
  • ابن­جزی غرناطی، محمد بن احمد (۱۹۹۹م). کتاب التسهیل لعلوم التنزیل، ...
  • ابن­جوزی، ابوالفرج عبدالرحمن (۱۴۲۲ق). زادالمسیر فی علم التفسیر، بیروت: دارالکتب ...
  • ابن عاشور، محمد بن طاهر (بی­تا). التحریر والتنویر، بی­جا: بی­نا ...
  • ابن عجیبه، احمد بن محمد (۱۴۱۹ق). البحر المدید، قاهره: دکتر ...
  • ابن­عطیه اندلسی، عبدالحق بن­غالب (۱۴۲۲ق). المحرر الوجیز، بیروت: دارالکتب العلمیه ...
  • ابن­قتیبه، عبدالله بن مسلم (بی­تا). غریب القرآن، بی­جا: بی­نا ...
  • ابن­کثیر دمشقی، اسماعیل بن عمر (۱۴۱۹ق). تفسیر القرآن العظیم، بیروت: ...
  • ابن­منظور، محمد بن مکرم (۲۰۰۵م). لسان العرب، بیروت: موسسه الاعلمی ...
  • ابن هاشم، احمد بن محمد (۱۴۲۳ق). التبیان فی تفسیر غریب ...
  • ابن­هشام، عبدالملک (۲۰۰۹م). السیره النبویه، بیروت: دار ابن­حزم ...
  • ابوحیان اندلسی، محمد بن یوسف (۱۴۲۰ق). البحرالمحیط، بیروت: دارالفکر ...
  • ابوعبیده، معمر بن مثنی (۱۳۸۱ق). مجاز القرآن، قاهره: مکتبه الخانجی ...
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی (۱۴۰۸ق). روض الجنان و روح ...
  • اسماعیل­زاده، حسن (۱۳۹۴). «چالش­های معادل­یابی واژه "مجنون" در ترجمه آیات ...
  • بغدادی، علی بن محمد (۱۴۱۵ق). لباب التاویل فی معانی التنزیل، ...
  • بغوی، حسین بن مسعود (۱۴۲۰ق). معالم التنزیل، بیروت: دار احیاء ...
  • بلاغی، عبدالحجه (۱۳۸۶). حجه التفاسیر و بلاغ الاکسیر، قم: چاپخانه ...
  • بلخی، مقاتل بن سلیمان (۱۴۲۳ق). تفسیر، بیروت: دار احیاء التراث­العربی ...
  • بیضاوی، عبدالله بن عمر (۱۴۱۸ق). انوار التنزیل و اسرار التاویل، ...
  • ثعلبی نیشابوری، ابو اسحاق احمد بن ابراهیم (۱۴۲۲ق). الکشف والبیان ...
  • جرجانی، حسین بن حسن (۱۳۷۷). جلاء الاذهان و جلاء الاخوان، ...
  • جوادی آملی، عبدالله (۱۳۹۲). تسنیم، تفسیر قرآن کریم، ج۳۱ قم: ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد (۲۰۰۸م). الصحاح فی اللغه، بیروت: دارالمعرفه ...
  • حقی بروسوی، اسماعیل (بی­تا). روح البیان، بیروت: دارالفکر ...
  • خرمدل، مصطفی (۱۳۸۴). تفسیر نور، تهران: نشر احسان ...
  • راغب اصفهانی، حسین (۱۴۱۶ق). مفردات الفاظ القرآن، با تحقیق صفوان ...
  • زمخشری، محمود (۱۴۰۷ق). الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل، بیروت: دارالکتاب ...
  • سمرقندی، نصر بن محمد بن احمد (بی­تا). بحرالعلوم، بی­جا: بی­نا ...
  • شوکانی، محمد بن علی (۱۴۱۴ق). فتح القدیر، دمشق و بیروت: ...
  • طباطبایی، سید محمدحسین (۱۴۱۷ق). المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر ...
  • ( ۱۳۷۶). تفسیر المیزان، ترجمه سید محمد باقر موسوی همدانی، ...
  • طبرسی، فضل بن حسن (۱۳۷۷) جوامع الجامع، تهران: انتشارات دانشگاه ...
  • (۱۳۷۲). مجمع البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات ناصر خسرو ...
  • طبری، ابو جعفر محمد بن جریر (۱۴۱۲ق). جامع البیان فی ...
  • طوسی، محمد بن حسن (بی­تا). التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت: ...
  • فخر رازی، محمد بن عمر (۱۴۲۰ق). مفاتیح الغیب، بیروت: دار ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد (۱۴۱۴ق). العین، قم: انتشارات اسوه ...
  • فیض کاشانی، محسن (۱۴۱۸ق). الاصفی فی تفسیرالقرآن، قم: انتشارات دفتر ...
  • قرشی، علی­اکبر (۱۳۶۱). قاموس قرآن، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • قرطبی، محمد بن احمد (۱۳۶۴). الجامع لاحکام القرآن، تهران: انتشارات ...
  • قشیری، عبدالکریم بن هوازی (بی­تا): لطایف الاشارات، مصر: الهیئه المصریه ...
  • کاشانی، ملا فتح­الله (۱۳۷۳ ). خلاصه المنهج، تهران: انتشارت اسلامیه. ...
  • (۱۴۲۳ق). زبده التفاسیر، قم: بنیاد معارف اسلامی ...
  • محلی، جلال­الدین و جلال­الدین سیوطی (۱۴۱۶ق). تفسیرالجلالین، بیروت: موسسه النور ...
  • مظهری، محمد ثناء­الله (۱۴۱۲ق). التفسیر المظهری، پاکستان: مکتبه رشدیه ...
  • مکارم شیرازی، ناصر (۱۳۶۱ تا۱۳۷۴). تفسیر نمونه، تهران: دارالکتب الاسلامیه ...
  • میبدی، رشیدالدین احمد (۱۳۷۱). کشف الاسرار و عده الابرار، تهران: ...
  • نیشابوری، حسن بن­ محمد (۱۴۱۶ق). تفسیر غرائب القرآن و رغائب ...
  • نمایش کامل مراجع