پیشران های رفتار حفاظتی خانوارهای روستایی استان زنجان در شرایط همه گیری کووید-۱۹ و تاثیر مولفه های اقتصادی

بیماری کووید-۱۹، سومین بیماری همه گیر در قرن بیست و یکم است که به طور جدی سلامت انسان ها و نیز مناسبات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و حتی زیست محیطی را تهدید نموده است. جامعه روستایی ایران نیز به عنوان جامعه ای که کمتر مورد توجه مطالعات بهداشتی است، تحت تاثیر همه گیری کووید-۱۹ اثرات و تبعات منفی بسیاری را متحمل شده است. این مطالعه با تلفیق تئوری های انگیزش حفاظت و رفتار برنامه ریزی شده به بررسی پیشران های رفتار حفاظتی خانوارهای روستایی در شرایط همه گیری کووید-۱۹ و تاثیر دو سویه مسائل اقتصادی و رفتار حفاظتی پرداخته است. جامعه آماری این پژوهش پیمایشی را ۷۰۶۰۰ خانوار روستایی استان زنجان تشکیل دادند. حجم نمونه (۳۰۰ نفر) با استفاده از فرمول کوکران مشخص گردید و نمونه گیری به روش تصادفی چند مرحله ای انجام شد. ابزار تحقیق، پرسشنامه بود که روایی آن با استفاده از نظر متخصصان بررسی و تایید شد. پایایی ابزار پژوهش نیز با استفاده از مطالعه راهنما تایید شد. نتایج پژوهش نشان داد که مدل مفروض مبتنی بر متغیرهای درک از کووید، تهدید درک شده، کنترل درک شده، نگرش، هنجار ذهنی، کارآمدی، هزینه های عملیاتی و تمایل، ۵۴ درصد از تغییرات رفتار جامعه روستایی را در عمل به رفتارهای پیشگیرانه تبیین می کند. همچنین نتایج نشان داد که مولفه های اقتصادی تاثیر دو سویه بر رفتار حفاظتی داشتند. از طرفی، رفتار حفاظتی تاثیر منفی بر اشتغال مکمل خانوار داشته که به نوبه خود محدودیت در اشتغال مکمل سبب کاهش قدرت مالی خانوار روستایی برای پرداخت هزینه های عملیاتی و عمل به رفتارهای حفاظتی شده است.

کلیدواژه ها:

اشتغال مکمل ، تمایل به رفتار حفاظتی ، جامعه روستایی ، درک از کووید ، هزینه رفتار حفاظتی