مقایسهی تطبیقی تحلیلی مدلهای سلسلهمراتبی، محاسبهگر رستری و همپوشانی وزن برای شناسایی و اولویتبندی توسعهی بافتهای مرکزی شهرها(مطالعهی موردی: محلهی عیدگاه مشهد)
محل انتشار: پژوهش های جغرافیای انسانی، دوره: 43، شماره: 4
سال انتشار: 1390
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 42
فایل این مقاله در 16 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد
- صدور گواهی نمایه سازی
- من نویسنده این مقاله هستم
استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:
شناسه ملی سند علمی:
JR_JHGR-43-4_006
تاریخ نمایه سازی: 10 آبان 1402
چکیده مقاله:
هر نوع مطالعهای بر پایهی روش و شیوهای است و نقش این شیوهها در نتایج حاصل از پژوهش بسیار مهم است. چنانچه شیوههای مناسب انعطافپذیری برای تحلیل اطلاعات انتخاب نشود، امکان دستیابی به نتایج پذیرفتنی با ضرایب اجرایی بالا کاهش مییابد. با توجه به اهمیت شیوههای پژوهش، هدف از این مقاله ضمن معرفی سه مدل تحلیل سلسلهمراتبی، محاسبهگر رستری و همپوشانی وزنی با سیستم اطلاعات جغرافیایی، ارزیابی و بیان توانایی سه مدل در تحلیل و انتخاب مکانهای بالقوه اولویتدار و مقایسهی آنها برای احیای محلههای مرکزی شهرها از جمله محلهی عیدگاه شهر مشهد است. ویژگی این پژوهش، ترکیب کردن مدلها با تحلیل فضایی آن است. فرضیهی پژوهش بر این است که این سه مدل، تفاوت معنادار با یکدیگر در شناسایی مکانهای بالقوه برای احیا ندارند. برای آزمون این فرضیه و دستیابی به هدف پژوهش، پس از تشریح مدل نظری، کشیدن دیاگرام سلسلهمراتبی، تعیین اهداف، شاخصها و گزینهها مشخص شدند، سپس ویژگی کالبدی ۷۶۱ قطعه املاک محلهی عیدگاه به وسعت ۱۶ هکتار با استفاده از پرسشنامه بهصورت میدانی برداشت شد. نخست نقشههای محلهی عیدگاه براساس شاخصهای انتخابی از حالت برداری به رستری تبدیل شدند و بهدلیل ماهیت متفاوت شاخصها با یکدیگر، آنها را یکنواخت کرده و بهصورت جداگانه در مدلهای تحلیل سلسلهمراتبی، محاسبهگر رستری، همپوشانی وزنی در نرمافزار GIS اجرا شد که نتیجهی حاصل بهصورت نقشهای در سه طبقه ارائه شد. در هر سه مدل، محدودهی مورد مطالعه به سه طبقهی نواحی اولویتدار، نواحی با اولویت کم، نواحی با اولویت بالا برای احیا و بازسازی مشخص شد. نتایج حاصل از پژوهش بیانگر کارایی مدلها در شناسایی مناطق بالقوه برای توسعه در فرایند احیای محلههای مرکزی شهرها است، ولی کارایی مدل همپوشانی وزنی در مقایسه با سایر مدلها بهتر و فرضیه پژوهش رد شد.
کلیدواژه ها:
نویسندگان
محمد رحیم رهنما
دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه فردوسی مشهد
مهدی کاظمی بی نیاز
دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامهریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد