پراکنش اکوجغرافیایی گونه های یونجه یک ساله در ایران

یران یکی از بزرگ ترین مراکز تنوع جنس یونجه ( Medicago ) محسوب می شود. در این تحقیق در سال های ۱۳۸۰تا ۱۳۸۵یونجه های یک ساله از استان های مختلف کشور جمع آوری و شناسایی گردید و رابطه پراکنش جغرافیایی این گونه ها با فاکتورهای اکولوژیکی بررسی و تجزیه و تحلیل گردید. نتایج نشان داد که گونه های یک ساله یونجه ، عمدتا در شمال غرب، غرب و جنوب کشور پراکنش یافته اند و دو عامل ارتفاع از سطح دریای آزاد و میانگین بارندگی سالانه مهم ترین عوامل در پراکنش آنها می باشند. بطوریکه بیشترین پراکنش در ارتفاع صفر تا ۲۷۵۰ متری از سطح دریای آزاد با میانگین بارندگی ۱۰۰ تا ۴۰۰ میلیمتر در سال با اقلیم مدیترانه ای و بیابانی گرم و خشک می باشند. این گیاهان در pH قلیایی هفت تا هشت نیز رشد مناسبی دارند. بررسی بافت خاک نشان می دهد که خاک مناسب جهت رویش این گیاهان، خاک های میانه بافت یا سنگین است. برخی از گونه ها ، در شرایط اکولوژیکی متفاوتی نسبت به سایرین رشد می کنند. بطوریکه گونه های M. rigidula و M. rigiduloides با شرایط آب و هوایی سرد کشور سازگار می باشند، در حالی که گونه های M. laciniata و M. sauvagei در مناطق جنوبی کشور با میانگین دمای بالای ۲۰ درجه سانتی گراد دیده می شوند. گونه M. littoralis گیاهی ساحلی می باشد و در حاشیه دریای خزر و خلیج فارس گسترده است، در حالی که گونه M. noeana تنها در شمال غرب و غرب کشور وجود دارد.

کلیدواژه ها:

یونجه یک ساله ، خصوصیات محیطی ، پراکنش ، ارتفاع از سطح دریا و میانگین بارندگی