تحلیل همبستگی کانونی رابطه بین عوامل موثر بر تاب آوری در مواجهه با خشک سالی مطالعه موردی: روستاهای شهرستان کنگاور

با توجه به روند روزافزون بلایای طبیعی، در صورت ترکیب رویکرد تاب آوری با چرخه مدیریت بلایا می توان به رویکرد جامعی برای مدیریت خشک سالی دست یافت. ازآنجایی که ظرفیت های موجود نقشی متفاوت در این فرایند ایفا می کنند، در این تحقیق به دنبال آن هستیم تا میزان تاثیر عوامل بر وضعیت تاب آوری بر اساس رویکرد سرمایه های اجتماعی موردبررسی قرار گیرد. این پژوهش با هدف کاربردی –توسعه ای، در قالب مطالعه اسنادی (کتابخانه ای) و پیمایشی از نوع همبستگی کانونی انجام گرفته است. با توجه به اینکه هدف از تحقیق بررسی وضعیت تاب آوری جامعه بر اساس متغیرهای مستقل «سرمایه های اجتماع» می باشد، از روش تحلیل همبستگی کانونی برای بررسی رابطه بین مجموعه یا ابعاد سرمایه های اجتماع با مجموعه یا ابعاد چرخه مدیریت بلایا با استفاده از نرم افزار spss۲۲ استفاده گردید. حجم نمونه برآورد شده بر اساس فرمول کوکران، ۴۹۴ و با روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای و تصادفی نفر برآورد گردید. داده های موردنظر با استفاده از پرسشنامه جمع آوری گردید. بررسی پایایی داده های به دست آمده نشان از تایید پایایی در سطح عالی (۹۱/۰) بود. نتایج به دست آمده از تحلیل کانونی نشان داد کانون اول با مقدار ویژه ۹۲/۰ بیشترین توضیح را درباره مدل می دهد، مقدار ضریب تعیین ۴۸/۰ محاسبه شده کانون اول نشان می دهد که ۴۸ درصد از واریانس کل جامعه توسط آن تبیین می شود. کانون های دوم و سوم نیز به ترتیب حدود ۷ و ۱ درصد از تغییرات مدل را توضیح می دهد. همچنین در مرحله آمادگی، سرمایه انسانی، بیشترین اثربخشی با ضریب کانونی ۲۵/۰ دارد، به ترتیب سرمایه مالی، سیاسی و فرهنگی و نهایتا سرمایه اجتماعی و طبیعی و فیزیکی که معنادار نمی باشند. همچنین در مرحله کاهش سرمایه مالی بیشترین تاثیرگذاری را در تاب آور سازی جامعه با ضریب کانونی ۲۸/۰ بر عهده دارد. در مرحله بازیابی نیز که ناظر بر دوره پس از خشک سالی می باشد، سرمایه فرهنگی بیشترین نقش را با ضریب کانونی ۲۱/۰ ایفا می کند.

کلیدواژه ها:

سرمایه های اجتماع ، تاب آوری ، خشک سالی ، تحلیل کانونی ، روستاهای شهرستان کنگاور