بررسی الگویی تاب آوری در بین دبیران مقطع متوسطه دوم

پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی تحلیلی به روش آمیخته بود که در روش کیفی بر اساس مدل نظریه داده بنیاد و کمی با هدف ارایه مدل برای بررسی الگویی تاب آوری در بین دبیران مقطع متوسطه دومانجام شد. جامه آماری و نمونه در این پژوهش، در بخش کیفی از صاحب نظران، و خبرگان حوزه برای جمع آوری داده ها کمک گرفته شد. روش نمونه گیری به صورت هدفمند و با استفاده از تکنیک گلوله برفی بوده است. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و به روش ترکیبی(کیفی-کمی) و با استراتژی اکتشافی انجام شده است. بخش کیفی پژوهش از نظریه داده بنیاد و طی سه مرحله کدگذاری باز، محوری و انتخابی و بخش دوم با روش توصیفی-پیمایشی انجام شد. جامعه آماری پژوهش یک گروه نخبگان علمی و اجرایی در استان و گروه دوم، دبیران بودند . برای انتخاب نمونه از گروه اول از تکنیک اشباع نظری داده ها(۱۶ نفر) و برای انتخاب نمونه از گروه دوم براساس حداقل حجم نمونه (۱۰۰نفر)در پژوهش های تحلیل مسیر تعداد ۱۰۰نفر به عنوان نمونه تعیین و به شیوه تصادفی طبقه ای انتخاب گردیدند. ابزارهای پژوهش مصاحیه نیمه ساختاریافته و پرسشنامه حاصل از محتوای مصاحبه ها بودند. روایی مصاحبه ها از طریق تکنیک های اعتبار سنجی کیفی(باورپذیری، اطمینان پذیری) بررسی و تایید شد. روایی پرسشنامه نیز از طریق روایی وابسته به محتوا توسط متخصصان تایید و پایایی آن نیز با استفاده از آلفای کرونباخ برآوردشد. نتیجه تحلیل داده های کیفی، شناسایی ۶۶ کد باز، ۲۵ کد محوری و ۵ کد انتخابی بوده که شامل. در بخش کیفی، پس از جمع آوری و تحلیل داده های حاصل از مصاحبه و تحلیل و تفسیر آنها از طریق روش مبتنی بر نظریه داده بنیاد و کدگذاری سه گانه باز، محوری و انتخابی در نهایت مجموع مولفه هایی در قالب ۵۰ مقوله در پنج بعد به دست آمد. در این مرحله شاخص های احصاء شده براساس تحلیل داده های حاصل از مصاحبه و تحلیل با استفاده از روش های تحلیل کیفی در قالب مولفه ها، مقوله بندی شدند. در بخش کمی به منظور برآورد نتایج و الگوی تعیین شده و اعتبارسنجی آن ، پرسشنامه حاوی مقوله های ۵۰گانه تنظیم و روی نمونه منتخب از دبیران اجراء و داده های استخراج شده با کمک روشهای آماری تحلیل عاملی اکتشافی و تاییدی تحلیل شدند. روانشناسان تاب آوری یا Resilience را اینگونه تعریف می کنند:فرآیند پذیرش، مقابله و سازگاری موفقیت آمیز در برابر شرایط چالش برانگیز و تهدید کننده زندگی است. شرایط بسیار سختی مثل بیماری ، تمام شدن یک رابطه عاطفی، مشکلات مالی شدید، بیکاری و... تحقیقات نشان می دهد کسانی که مهارت تاب آوری را در خودشان تقویت کرده اند نه تنها با شرایط سخت بهتر کنار می آیند بلکه استرس و اضطراب کمتری را تحمل می کنند و همین باعث شده نهایتا از سلامت جسمی و روحی بهتری برخوردار باشند. این مهارت مثل همه مهارت ها، آموختنی هستند.

کلیدواژه ها:

الگوی ، تاب آوری ، سرسختی