ارزیابی خطر سرطان زایی و غیرسرطان زایی فلزات سنگین در خاک های سطحی منطقه صنعتی بندر ماهشهر در سال ۱۳۹۸

مقدمه و هدف: عدم تجزیه زیستی در طبیعت و ایجاد اثرات بهداشتی نامطلوب در انسان از خصوصیات مهم فلزات سنگین است. هدف اصلی این مطالعه تعیین ریسک­های سرطان­زایی و غیرسرطان­زایی فلزات سنگین Ar، Cd، Cu، Cr، Pb، Ni، Va و Zn در خاک­های مناطق صنعتی بندر ماهشهر برای گروه­های بزرگسالان و کودکان است. روش کار: جهت بررسی آثار زیست محیطی از صنعت پتروشیمی در منطقه مورد مطالعه، نمونه­گیری از ۴۷ نقطه خاک منطقه مورد مطالعه صورت گرفت. نمونه­ها از عمق ۲۰-۰ سانتی­متری خاک برداشت شده و بر اساس روش هضم اسیدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. برای تعیین سطح آلودگی از شاخص­های ریسک اکولوژیکی و ارزیابی ریسک­های­ سرطان­زایی و غیرسرطان­زایی فلزات سنگین از روابط پیشنهادی سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا استفاده شد.  یافته ها: آمارهای توصیفی غلظت فلزات سنگین نشان داد بالاترین میانگین غلظت فلزات در خاک محدوده مورد مطالعه مربوط به فلز Ni با ۸۹/۷۰ میلی­گرم ­بر ­کیلوگرم و پایین­ترین مربوط به فلز As با ۳۲/۰ میلی­گرم­بر­کیلوگرم است. ریسک سرطان­زایی نیکل و کروم در کودکان و بزرگسالان بیش از سایر فلزات مورد بررسی تخمین زده شد (CRI >۱). در هر دو گروه سنی، شاخص خطر برای کودکان بیش از بزرگسالان بود. نتیجه گیری: در این مطالعه مشخص گردید، غلظت غیرقابل قبولی از برخی فلزات سنگین همچون نیکل، کروم و آرسنیک در منطقه مورد مطالعه وجود دارد، لذا خاک محدوده صنعتی ماهشهر، نیازمند اجرای طرح­های پالایش زیستی همچون گیاه­پالایی است.

کلیدواژه ها:

Heavy metals ، Soil pollution ، Carcinogenic risk ، Non-carcinogenic risk ، Mahshahr Port Industrial ، فلزات سنگین ، آلودگی خاک ، ریسک سرطان زایی ، ریسک غیرسرطان زایی ، منطقه صنعتی بندر ماهشهر