ساختار عاملی و ویژگی های روانسنجی پرسشنامه ی دیدگاه های اخلاقی (فایده گرایی-وظیفه گرایی)

زمینه: دیدگاه اخلاقی در مطالعات روانشناسی اخلاق، به عنوان مبنایی برای مفهوم سازی و سنجش قضاوت اخلاقی در نظر گرفته می شود. این سازه می تواند در پیش بینی و تبیین تصمیمات اخلاقی ناظر نقشی تعیین کننده داشته باشد. یکی از پایه ای ترین و رایج ترین دیدگاه ها در طبقه بندی دیدگاه های اخلاقی، دوگانه ی فایده گرا-وظیفه گراست. پژوهش حاضر با هدف تعیین ساختار عاملی و ویژگی های روان سنجی پرسشنامه ی دیدگاه های اخلاقی انجام شده است. روش : طرح پژوهش حاضر از منظر هدف کاربردی و از منظر روش شناختی توصیفی-همبستگی بود. در مجموع ۲۴۵ نفر (۵۱ نفر مرد) از ساکنین بالای ۱۸ سال شهر تهران با استفاده از روش نمونه گیری غیرتصادفی گلوله برفی و از طریق دعوت نامه ی الکترونیکی در پژوهش شرکت کردند و سپس به پرسشنامه ی دیدگاه های اخلاقی پاسخ دادند. در این مطالعه پایایی همسانی درونی گویه ها و دو روایی محتوایی (با اخذ نظر از متخصصین حوزه های روانشناسی و سنجش و اندازه گیری) و سازه (با استفاده از تحلیل عاملی تاییدی) مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری از دو نرم افزار SPSS-۲۳ و AMOS-۲۳ استفاده شد. یافته ها: نتایج حاکی از آن بود که ضریب همسانی درونی گویه ها در سطح قابل قبولی قرار دارد (۷۸/۰ α =). همچنین ضریب روایی محتوایی نیز همراستا با معیارهای از پیش تعیین شده در سطحی قابل قبول (۷۸/۰ CVR =) قرار داشت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی نیز از مقیاس ۱۵ گویه ای تک عاملی حمایت کرد. نتیجه گیری: نسخه ی فارسی پرسشنامه ی دیدگاه های اخلاقی، در جامعه ی افراد بالغ ساکن شهر تهران، از ویژگی های روان سنجی قابل قبولی برخوردار است و می توان از آن به عنوان ابزاری مناسب برای سنجش دیدگاه های اخلاقی در مطالعات روانشناسی اخلاق بهره گرفت.

کلیدواژه ها:

Psychometric Properties ، Ethical Perspective ، Utilitarianism ، Deontology ، ویژگی های روان سنجی ، دیدگاه اخلاقی ، فایده گرایی ، وظیفه گرایی